SEIHNAM CAZUAL A RAK THOKTU PU Thawng Uk (Perhkalh) & SEIHNAM BIARUAHNAK

SEIHNAM : Na chuahkehnak khua le na innchungkhar kong na kan chim kho hnga maw?
PERHKALH: Matupi peng Longthangtlang khuaah ka chuak. Hnaring ah ka ṭhang. Thantlang ah khua ka sa. A hnuah Kalaymyo kan pem. Atu Norway ah kan chung tein kan um. Hnaring ka si kaa ti tawn i khoimaw caan ah Hnaring mi an thin a hung tawn. Longthangtlang kaa ti bal lo caah Longthangtlang mi nih an ka rem lo. Thantlang mi bantuk in ka um ah Thantlang mi nih Thantlang mi cazin ah an ka telh tawn hoi lo. Kalaymyo tiah cun kaa ti bal hrimhrim lo. Norway mi zong kaa ti bal fawn lai lo.

SEIHNAM: Malaysia ah zeitik kum ah dah na rak phak i zeitik kum in dah Norway lei ah na rak zuan.
PERHKALH: Malaysia hi kum 1997 September 17 ah ka rak phan i, 2003 April 3 ah Malaysia in Norway lei ah ka rak zuang.

SEIHNAM: Seihnam cazual hi zeitik kum in dah na rak thok i, na rak thokka ah nai ruahning bantuk in na tlam a rak tling maw?
PERHKALH: Kum 2000 Tuluk kumthar ni (Chinese New Year) in ka rak thokmi a si. Pi Iang Ci bia na ka theihter. “Kai ruahning in a si lo” timi kha.

SEIHNAM: Seihnam cazual a rak thok hmasatu na si bantuk in zeibantuk tinhnak he dah Seihnam cazual hi na rak thok?
PERHKALH: Nang zong tinghnih, kei zong tinghnih timi chanah Malaysia ka rak phan. An phan cio kan phan cio ti cu sikaw, i pah lulh cio a si ko. Hi Laimi nunning nih “nun chimtu pakhat kan herh “ timi khua a ka ruahter. Cucu Seihnam Cazual aa thoknak cu a si.

SEIHNAM: “Seihnam” tiah min na rak pek nak a sullam hi careltu sin ah na kan fianh kho hnga maw?
PERHKALH: Hlanlio Laimi kan nunnak tawh a tlaitu bik cu Seihnam a si. Kan umnak inn thing vialte Seihnam in kan phorh. Kan ei kan din ding ti le rawl vialte Seihnam in kan phorh. Laimi kan zeizong vialte hi Seihnam in kan phorhmi an si dih. Cucu chuankhan in, Malaysia ah Laimi sullam ngeih loin kan nun hi Seihnam nih zeimawzat a phorh kho hnga maw timi seih-ku-zin a si ko.

SEIHNAM: Mah cazual na rak thokka ahhin bawmchantu na rak ngei maw, nangmah lawng in dah na rak thok?
PERHKALH: Keimah lawng ka si ko. CCF Pastor Gordon Za Ṭhio le Pu Hram Ceu (Hakha) nih thazaang an rak ka pek. Salai Bawi Uk Thang le Victor Khen Sang nih thinlung he caṭial he an rak ka bawmh. Sazawh hmang pawl nih a zuar in an rak ka bawmh ve.

SEIHNAM: Seihnam na rak chuahnak ah harnak na rak tonmi le lunghmuihnak na rak tonmi a tawinak in;
PERHKALH: Laimi kan sining taktak in ka rak ṭial tikah bia a rak ka chalhmi, biahri a rak ka tirhmi an tam taktak. Mah hna pawl sinah phi-sin lengmang kha a rak har ngai. R.1, R. 2 in zuar a si tikah a tangka tiah cun ka ngei peng ve sawk nain, innlei kuat awk taktak a um bal ve lomi kha a har ngai fawn. CCF nih Biakinn hmai ah an ka zuarter thulh, an kan zuarter lo thulh chel kha a har ngai fawn. Thonginn tiang Seihnam a phan i kaa lunghmuih ngai ko.

SEIHNAM: 2002 kum lio hrawng hi Malaysia ram hmunkip ah tlaihkhih a rak tam ngaingai, ti thawng kan theih. Cun internet tbk.. zong pumpak in rak i chiah a um lo caah zeitin dah ca nan rak khawmhning le nan rak ṭial ning a rak si?
PERHKALH: Internet timi hi a min hrimhrim kan rak thei rih lo. Tlawmpal ah a hung um colh ve. Kut in ṭialmi seh(typewritter) in ka rak chuah tawn. Cu hmanh cu Pu Za Lian ( Thantlang, Vancouver-Canada) le Pi Dar Meng ( Thantlang- US) tawlrelnak in an rak ka cawkpiakmi a si. Pu Victor Biak Lian lam nih 21 Century ah Typewritter in Journal a chuahtu cu nangmah lawng na si lai a rak ka ti phah.

SEIHNAM: Seihnam cazual na rak chuah hmasa thok in Malaysia Chin ralzaam chungah philh awk ṭhalo na timi hna minung an um maw?
PERHKALH: Malaysia Laimi tuanbia ah philh awk a ṭha lomi pakhat cu “Sazawh hmang “timi kha a si. Sazawh hmang timi cu Seihnam nih a hrin ti usih law kan palh theng hnga lo. Hruaitu an um lo. Kawmaṭi zong an um lo. An tlangtar hrimhrim “ Sa lawng kan zawh lo, sa a si lomi zong kan zawh an ti. Chiatni ṭhatni ah hmai an sa zungzal. Keimah nih “Sazawh hmang” tiah hla ka phuah i a herh le kan kuat te hna lai.

SEIHNAM: Nihin ni Seihnam kan chuah tawnmi hi Online in na rak rel kho tawn maw? Na hmuhning tlawmpal in; chambaunak, le hmailei ah si kho seh tiah na lung ah a ummi;
PERHKALH: Ka rak rel pah lengmang. Nan thiam ngaingai. Nan chambaunak pakhat hmanh ka hmu lo. Nihin tiang Malaysia Seihnam cat lo in a chuah khawh peng caah Seihnam Editor a simi vialte upatnak kan peek hna. Malaysia Laimi kan hmunh chung paoh Seihnam hmun ve sehlaw ka duh bik ko.

SEIHNAM: Laica cafang komh kong ahhin zei dah zulh ah a ṭha bik tiah na ruah? Lai Baibal Thiang i Rev. Dr. Van Bik nih a rak ṭial ning hi i zul kho thai sehlaw zeitin dah na ruah?
PERHKALH: Norway in Senri phu nihcun CACC ta kan zulh.

SEIHNAM: Ca na ṭialnak kip ah ‘Perhkalh’ tiah kan hmuh tawn i ‘Perhkalh’ tiah nai saknak a sullam na kan chim kho hnga maw?
PERHKALH: Ka cafung min a si. Perhkalh timi cu mirang nih plucking an ti rua. ṭingṭang tum tikah Bass, Rytum, Lead a um lawnglawng ah aw a tling i ngaih a nuam. Cucu ṭingṭang pathum a hau i minung pathum a hau ve. Perhkalh cu minung pakhat nih ṭingṭang pakhat a tum ko lai nain, Rytum, Bass, Lead an tling. Bia kan chim zongah, ca kan ṭial zongah, capo kan saih zongah, pawngkam caah san a tlaimi le sullam a ngeimi a si awk a si, timi chuankhan in a si. Victor Khen Sang nih a ka sak.

SEIHNAM: Chin miphun hi hmailei caan ah tlangholh kan ngei kho te lai tiah na ruat maw? A ruang?
PERHKALH: Kan ngei kho ti lai ka ruat lo. Kan miphun ṭengnge(Tiddim, Hakha, Falam…tbt.) tete kan ṭanh tuk cio hna pinah Hakha Thantlang peng chung hmanhah kan peng le kan tlang (Lautu, Senthang, Zophei…tbt.)kan ṭanh tuk hna. “Miphun ka daw ti ṭung i peng le tlang ṭanh tuk cu palh dawt a si” ka ti ko cu ta.

SEIHNAM: Kawlram uknak zeimawzat a hung i thleng i nikhat khat ah Lairam ah ka kir than te lai tiah nai ruat maw?
PERHKALH: Thein Sein cozah khi a zumh in ka zum hna lo dahkaw!

SEIHNAM: Chin miphun kan phaknak kip biaknak lei ah Buu kan i ṭhen tukmi hi zeiruang bik ah dah a si tiah na ruah? Hi ti kan i ṭhenmi nih hmailei caan ah zeidah a chuahpi te lai tiah na ruah.?
PERHKALH: Hihi ka chim lengmang ṭheo. Kawl nih an hlen khawh bikmi miphun cu Laimi kan si ko tiin. Kawl nih khuang an tum i Laimi kan lam ti zongin ka ti tawn. Zeiruang hmanh a si lo. Kawlthluak asilole, Kawlngian a si ko. Kawl nih pakhat le pakhat an kan sehter.

SEIHNAM: Nihin ni Malaysia Seihnam reltu sin ah biacah na duhmi a um maw?
PERHKALH: Bukit bintang hna, Jalan Imbi hna, Sun Complex hna, Ampang hna , Kuata Raya hna kha ka rak ngai tuk cang. Cun, Bakuteh le zingka in kan ei tawnmi Tuluk rawl “Mee” timi zong kha ka rak ngai tuk fawn. Cun rih, Quinnes le Sahi kha! Tutan Seihnam a relmi paoh nih rak ka chimhpiak cio te u! Indonesia nungak pawl nih “Aa bang” an timi “aw” te zong kha!

SEIHNAM: Kan biahalnak tlawmtling tein na kan leh ca’h kan i lawm tuk.
PERHKALH: Taa pah la!

Relchap »

Posted in: Itonnak

Pu Thet Ni & Seihnam Biaruahnak

Seihnam: 513nk

Pu Thet Ni cu Chin ramkulh Matupipeng , Tisi khua (Mara) ah a chuakmi, Cinzah hrin a si. Amah cu CNF a voi thumnak Conference ah ramchung Delegate in Dr. Sui Khar nih a rak sawm. Hi hlan zongah CNF cawlcanghnak ah a rak bawm pah tawnmi hna a si. Avoi thumnak CNF Conference dih in Full time in CNF ah rian a ṭuanmi a si. Tulio CNF ah mipi lei pehtlaihnak chungṭuan rian a tlaih lio a si. Cupin ah ramkip ah Chin miphun thawngpang thanhnak Kawlca le Mirangca in chuahmi le ṭialmi Khonumthung Media Group ah Editor lutlai rian a ṭuan liomi zong a si chih fawn. Amah cu Hmunhalh khuami Bawi Tin Sung (Cinzah) he an i um i, fanu pakhat an ngei.

Jan 5-6, 2012 nihnih chung Chin ramkulh cozah le CNF daihnak kong tonbiaruahnak ah CNF lei in a ra vemi a si i a tanglei bantuk in Seihnam tawlreltu nih biahalnak kan ngeih.

SEIHNAM: Zei lungput he dah CNF/A ahhin na rak luh? Na rianṭuannak ah a harbik tiah na ruah caan le nai lawmhbik caan na kan chim kho hnga maw?

Thet Ni: Kei hi 1990 ah Mara People Party in ramchung ah ka rak cawlcang. Nain MPP, CNLD , ZNC tbt Chin party pawl cu ralkap cozah nih a hrawh dih, Cu hnu cun Chin Miphun hi hriamtlai in Miphun Dothlennak kan khelmi hi a sibik ko rua. Cun, CNF hi Chin Miphun a huapmi Dothlennak bu zong a si tiin ka pom caah CNF i ka rak luhnak cu a si.

Ka rianṭuannak ah a harbik tiah ka ruahmi cu; CNF nih siter a duhning in rian ka teilomi hi ka ruah caan ah ka lung ai nuamlo. Cun, kai lawmhbik caan le kai lunghmuihbik caan cu; kan mipi sin in ṭanpinak bia ka theih lio hi kai hmuihbik caan cu a si ko.

SEIHNAM: Chin ramkulh cozah thar le CNF ‘Daihnak kong’ tonbiaruahnak nan ngeihmi cungah CNF lei in nan rak i ruahcia ning bantukin a si maw? Zeitluk dah nan i ruahning bantuk in nan tlamtlin i kan tlam a tling lo tiah nan i ruahmi a um el maw?

Thet Ni: Politic siseh, Dothlennak siseh, I detkhawtnak (Bargain) um phung a si. Hi zat kan hal lai i, hi zat hi a kan pek lai timi kan i ruahning in kan tlamtling ngai ko, tiah ka ruah.

SEIHNAM: Tutan cozah he fehternak nan tuahmi catlap cu rak rel cio a si i, a rauh hlan ah CNF/A pehtlaihnak zung zong Lairam ah on ding in ti a si. Cu he pehtlai in Chin ram chungah CNF/A ralkap hmunhma lak colh awk a ṭha maw?

Thet Ni: Pehtlaihnak zung kan ngeih hlan hmanh ah hmunhma lak colh ah a ṭha. CNF cu hriamtlai bu a si bantukin ralkap hi hmai akal peng cu a ṭha ka ti.

SEIHNAM: CNF/A , ramchungah zalong tein khuasaknak ding kongah, tutan nan biaruahnak hi a tlamtling ko, tiah na ruat maw? Hriamnam he maw ramchungah direct in nan luh colh te hnga asilo-ah zeitin?

Thet Ni: Kan biaruahnak kong ah Kaphnih in kan i zumh veve a hau. Cu lawngah kan tlamtling lai. Kawl le miphun dang pawl nih Chin Miphun cu tit-sa a ngeimi, a-zu-ta mi miphun an si anti tonmi ka theih. Akan hlen hawi belte ahcun bye-bye kan i ti hawi te ko hnga. Cun atu hmunhma ( liberated Area) a kan pek nak hmun ahhin hriamnam he kan luh colh ahau ko lai.

SEIHNAM: Tutan ramkulh level in biakhiahnak nan tuahmi kong he pehtlaiin Union level a va phak tikah an cohlan lo ding a um sual maw? Tahchunhnak ah: Chin ram hi Federal ramkulh lak ding in maw hal peng an si, asilo-ah anmah tang um ding in dah a si? Union cozah nih ai tlaih pengmi Pyi-taung-suh Mah-pio-kuai-zii ti a si i, hi zawn te ah hin zeitin dah a si te hnga?

Thet Ni: An cohlan lo ding a um lo. Ziah tiah tutan tonnak hi Union level in U Aung Min le U Wintun zong nih minsen an thut ve ko ca ah mu. Kannih CNF peace Delegates hruaitu Doctor Sui Khar nih tutan Mipi sin ah a chim pengmi cu, “Nihin ah Hakha kan ratmi hi Kawl nih a kan chuhmi kan Chin miphun nih kan rak ngeihmi, Pathian nih akan pek mi kan mihring covo rak kan khirh u timi lawng bia chim ding kan ngei, a dang hal ding kan ngei lo, leiba halding in ka ra,” a ti. Cu cu federal i a muru cu a si. Azei tik hmanh ah Kawl, Kawlram chung Miphundang, Ramdang miphun kuttang ah kan um lai lo. Zalonnak he khua a rak sami miphun kan rak si nain kan zalonnak a kan chuhmi kha a kan khirh bak a hau. Kawl cozah nih ai tlaih pengmi Pyi-taung-suh Mah- Piokuai- zii timi hi Kawlram hi Federal Union kan ser lawngah a si kho lai. Cu lo ah cun kan i phomh peng ko lai.

SEIHNAM: Chin ram chungah sunglawi taktak le ropui tak in donnak an in ngeihmi hna cu ramkip Chin mipi nih hmuh le theih cio a si. Chin ram na vun lamh Hakha , Thantlang peng chung nan vun luh bak in na felling na kan chim kho hnga maw?

Thet Ni: Aize! Kan mitthli a hai dih, Ngeihchiatnak mithli maw lunglawmhnak mithli dik a si, ka chim thiam lo. Tio tiva tiang a kan dongtu kan pu Wuncii Pu Van Thawng zong bia a chim kho ve bak lo. Zeitik ah dah kan ram vawlei hi kan lamh ṭhan te hnga ka ti tawnmi kan ram kan vawlei te ka lamh bak ah ka thahri, ka taksa hi a zeiti phun in maw a um dih ko, ka chim thiam lo. Thil pahnih ka hmuhmi le ka thinlung ah a ummi cu CNF hrihtu ( arak thoktu) kan mipi hi ram le miphun an dawt hrim hrim ko ti hi a si. Dothlennak ah thazaang thar ka ngah ṭhan.

SEIHNAM: Chin mipi cungah na thinlung umning le mipi lei nih zeibantuk mithmai dah an ken?

Thet Ni: ‘We are One in Chin’ LAI AH PUMKHAT kan ti pengmi , kan ti rih laimi, kan ti peng dingmi tutan kan mipi nih tlanglak in an langhter ko kha.

SEIHNAM: CNF nih nihin ni cozah thar cungah a ngeihmi lungput na kan chim kho hnga maw?

Thet Ni: Cozah thar hi zumh thlu ding an si lo. An ramkhel ningdan hi ralring ngai in zoh peng an hau. 24 hours in i ready peng a hau. Tutan hnatlaknak kan ngeihmi hi Dothlennak thazaang thar kan lak ṭhan ni a si lai. Ramchung / ramleng ummi kan Chin Mipi he fek deuh in Dothlennak kan tuahṭi hna lai.

SEIHNAM: Cozah nih tlangcung hriamtlaibuu kip sin ah kahdaihnak kong tuah dih ding in a ngeihmi hi a tlamtling lai tiah na ruat maw? A ruang?

Thet Ni: Kawlram chung Tlangchungmi (taing – zing – taa) pawl hi kan sining, kan dirhmun ai dannak te te a um dih tikah a tlamtlinglo kho men, amah belte biahalnak pathum nak ah ka chim cia bang in kaphnih i zumh ve ve ahcun a tlamtling te ko hnga.

SEIHNAM: Cozah nih kahdaihnak kong biaruahnak tuah a rak timh lioah hriamtlaibu paoh ramri hngak ralkap ah hman ding in timhtuahnak a rak ngeihmi kong he pehtlaiin tutan CNF/A ralkap hi teh a si lai maw?

Thet Ni: CNA nih ram ri hngak ralkap aa tim ballo. Cu caah kha lio kahdaihnak tuah ding a rak au-pi mi kha kan rak pom kho lo. Kan mipi nih ramri hngak ralkap si ko u a kan ti zongah kan duh lai lo, rak kan ti hram hna hlah seh. Ziah tiah cun Kawl ralkap kuttang ah um kan i timh lo, caah a si bik ko. Ka ti cia bang in CNF nih Chin miphun hi Miphun dang kuttang ah umter kan siang hrim lo. Miphun dang kuttang ah um kan duh lo ca ah, kum 23 chung dothlennak kan tuahnak hi a si i, Chin Pasal ṭha minung 80 reng lo nunnak zong a liam cang.

SEIHNAM: Kawlram chungah thlennak zeimaw tete cu hmuh le theih a hung si. Tutan nan tuahmi biakhiahnak nih Chin miphun ralzaam Malaysia, India um kongah a hnursawnnak a um lai, tiah na ruat maw?

Thet Ni: Tutan biakhiahnak hi kan donghnak a si rih lo, Dothlennak thazaang thar kan lak ni tu a si ka ti bantuk in CNF nih kan i timhmi kan tlamtlin hlan chung cu hriam kan i tlaih peng rih a hau ko i Kawlram hi a dai rih lai lo. Cu caah Chin miphun ralzaam kong a hnur sawn lai cu, ka ruat lo. Ralzaam cu kan um pah rih ko lai.

SEIHNAM: Khonumthung Media Group ah zeitik kum in dah Editor lutlai na rak ṭuan? Tawlreltu teh minung zeizat dah nan si?

That Ni: Proof reader ka si nak kum 2 le lutlai ka sinak hi kum thum a si cang. Caan tling (full time) minung 4 le kan mipi ram dawtu pawl le kan Chin media group pawl nan si ko.

SEIHNAM: Nihin ni nan cachuahnak le online in nan thlahmi chungah Lairam i thawngla (reporters) nan chiahmi hna nih thawngpang sining tak in an chuahpi kho maw?

Thet Ni: An chuah pi kholo, Communication harsat ruangah le pawcawmnak harsat ruangah a si ko. An theih tawk cu an i zuam ko, ka fak ngai hna.

SEIHNAM: Chin mipi sin ah CNF kong asi-ah kan miphun kongah siaherhnak na ngeihmi na kan chim kho hnga maw?

Thet Ni: Chin ram zalonnak hi ni ceu tangah ni tlang kan tohṭi ni cu kan phan te ko lai. Cu ni kan phak khawhnak hnga fek te in dir ṭi cio cio, ṭanṭi cio cio, i bawmh ciocio hna usihlaw ti hi a si ko. Kan Chin ram chungah za a longmi Chin Media Nganpi a chuah khawhnak hnga Chin Media vialte ṭangṭi cio hna usih, ti zong hi sawm chih kan duh hna.

SEIHNAM: Na rian tampi lakah kan biahalnak na kan leh khawh caah na cungah kan i lawm tuk, dothlennak nan rian a tlamtling khawhnak hnga mipi lei in hmunkip ah thlaza cam piak nan si.

Thet Ni: Biaruahnak caan nan kan pek ve caah kai lawm tuk ve. Hmailei kan ram ṭhatnak dingah ṭang cio hna usih.

Relchap »

Posted in: Itonnak

Rev. James Biak Peng le Seihnam Itonnak

Seihnam Avoi 506nk

SEIHNAM : A hmasabik ah na chuahkehnak le na ṭhannak?
Rev. Biak Peng : Ka chuahnak cu Hakhapeng Pumlen khua ah a si i, Hakha khua deuh ah ka ṭhang.

SEIHNAM: Pathian rian kum zeizat dah na ṭuan cang? Na ṭuanbalnak le tulio na ṭuannak ?
Rev. Biak Peng : Pathian rian hi kum 14 ka ṭuan cang. 1997-1999 ah ZBC programmed in Chin Evangel Centenary Revival leader, ka rak ṭuan. 1999 to 2003 HBA, Evangelish, 2003- 2006 tiang HBA Prison and Hospital Pastor. 2006 – 2008 tiang Hakha khuahlun Baptist Church ah Senior Pastor ka ṭuan, 2008- 2011, April tiang Trulock Theological Seminary, Imphal ah M.Div programme ka va tuahta ṭhan i 2011 May thla 1 in Hakha khuahlun Baptist Church ah Senior Pastor rian cu ka peh ṭhan lio a si.

SEIHNAM: Tutan Malaysia na ratnak a ruangbik?
Rev. Biak Peng : Van chiat kan ti lai maw? Vanṭhat kan ti lai dik, Bawipa tinhmi ngaingai hi kan thei lo, 2008 ah kan Biakinn kan sak tharmi te kan hmannak kumthum lawng a si ah a kang i ram chung ramleng ummi Laimi zapi te nih nan hun kan bawmh nan hun kan chanh lengmang nain tu tiang hi kan lim khawh rih lo caah Malaysia ummi Laimi hna a kan dawtu Khrihfabu, fellowship cheukhat hna le Hakha khuahlun kanfa kan nau le hna sin ah kan Biakinn saknak ca bawmh hal ding in ka ra.

SEIHNAM: Hakha Khuahlun biakinn nan sak cangmi chungah zeitluk vial dah ai lim cang i zeitluk hrawng dah a tang rih?
Rev. Biak Peng : Aw kan Biakinn cu ka chim cang bantuk in ram chung he ram leng he heh.. tiah nan hun kan bawmhnak thawng in a tung pe-70 a vang pe- 50 in kan sak i vanpang kan rual dih cang. Pu Chiah Hlun nih a kan tuak piaknak ahcun Ks.47000000/ hrawng hi ai duh rih tiah a kan ti.

SEIHNAM: Zeitik ah dah mah biakinn thar cu kan lut kho te lai tiah saduh nan thah?
Rev. Biak Peng : Bawipa nih lam a kan hruai lai i 2012 ahhin a hran pi cu kan lim lai i, 2013 hrawng ahcun kan lut khawh lai ti cu kan i ruahchan ko.

SEIHNAM: Malaysia Chin ralzaam hna kong, na rak theih ning le na vun phak taktak in a ruahning he zeitluk dah ai dan?
Rev. Biak Peng : Malaysia ralzam pawl hi kan ruahminak in ramṭha i a zam naa naa cu nan rak i nuam ngai ko hna hi ta. Atu lio te hi cu, palek le miṭhalo kan ṭih hna nan timi ah tampi cu a hmaan nain nan tlonlenning kan zoh hna tik ah nan ṭihnak hna ka hmu lo. Van chiat i i ton sual bantuk phun khin kan hmuh hna zeicatiah nan duh duh in zu nan ri i nan vak thluahmah ko hna. Cun nan umnak nan inn pawl hi Lai lei i kan mirum hna inn nak in an ṭha deuh, cun nan ei din hi Laitlang i kan M.P kan vuanci pawlnak in a ṭha deuh, ti a ṭha mei a ṭha nan i nuam ngai ko hna, tiah ka hmuh.

SEIHNAM: Kawlram cozah thlennak tlawmpal a um bantukin Cozah thar an kai hlan le nihin cozah thar an kai hnuah biaknak lei zalonak a um deuh tiah na ruat maw?
Rev. Biak Peng : Biaknak lei zalonnak hi tampi Kawlram lei ah a um in kan theih, asinain cozah thar a kai hnu Hakha khua ah Khrihfa Biakinn le Krhifa zung poahpoah hi mei an kan phiat dih i (khuai-ṭan) in an kan pek, phungki pawl cu chunzan hlan in mei an pek hna ka hmuh tikah Lairam ahcun thleidannak cu a um rih ko tiah ka hmuh.

SEIHNAM: Chin ramkulh ramkulh huap in tuak tikah Khrifa hi zatuak zeizat hrawng dah kan si hnga?
Rev. Biak Peng : Fiang cun ka thei kho deuh lo nain zatuak 97 hrawng cu kan si lai ka ti.

SEIHNAM: Mission rianṭuannak ah zeidah a harbikmi a si? Zeidah a herhmi pawl an si?
Rev. Biak Peng : Kei hi mission rianṭuannak ah ka kal bal lo i fiang cun ka thei lo nain centenary gospel team kan kal lio ah kan va phan dih hna i an chimnak ahcun a cozah lei he i pehtlaihnak hi harbik in an chim, a herhmi cu luat te in umṭhut i rianṭuan hi an chim bik. Cun keimah ka hmuh ning ahcun mission rianṭuan pawl nih kan herh bikmi cu (1) pum i peknak (2) fimthiamnak lei ah tlam a tlingmi si khawhnak, le tangka chawva lei hi a si ko lai tiah ka ti.

SEIHNAM: Lai hla ṭhaṭha na kan phuah piak tawnmi kan hmuh lengmang , Laihla (Pathian hla,a dangdang) he fung zeizat hrawng dah na phuah cang?
Rev. Biak Peng : Aw hla ka phuah mi hi fiang tein cun ka chim kho tak lo, kum 14 ka si in ka phuah cang i ka hmet lio ka phuahmi cu ka rak vaivuanhmi a tam lengah a cauk bak in a tlau i fung 850 in 1000 kar hrawng cu si cang lai.


SEIHNAM: Ralzaam dirhmun in ramleng kan pem cuahmah mi hi nang zeitin na ruah? Hmailei na ruahning le na cuanhning tlawmpal in?
Rev. Biak Peng : Hlan ahcun fanu fapa caah ram ṭha le roṭha chiah le ser hi rak i zuam a si,asinain tu chan ahcun ram ṭha sertu ah fanu ṭha le fapa ṭha ser le chiah hi a hman deuh tiah an ti, Laimi nih fanu ṭha le fapa ṭha tu ser lo in fanu ca le fapa ca i ramṭha kan kawl cuahmah mi hi ruah ṭhan a hau tiah ka ruah, fanu ṭha le fapa ṭha tu ser hna usilaw ram ṭha tu kan ti khawh tawk in serve hna usih ti ka duh deuh. Cun ramthumnak ah kan um tikah kan te chin fapar chan, chanthum chan linak ahcun Laimi si hi an i harh tuk cang te lai, Cun ramthumnak minung pawl fimnak in zeitik hmanh ah phak awk an ṭha ti lai lo chawva ngeihchiah in phanh awk ah an ṭha ti lai lo ramthumnak i a hrutbik le sifakbik dirhmun ah va nun lai le va can lai hi ka phan piak ngai hna. India ram ah Dalit miphun hi sifak bik le nauta bik, a hrutbik rianhrang ṭuantu le rian har ṭuanntu ah an dirhmun a si, cun anmah Dalit miphun lungput le an moral zongah kan rian a si ko tiah an cohlan cang, cu dirhmun ah nan va can lai hi nan caah a hlat lem lo in ka hmuh.

SEIHNAM: Chin miphun lungrual tein (Biaknak lei asi-ah, vawlei lei asi-ah lungkhat te le awkhat tein kan dir khawhnak ding ah zei lungput dah kan ngeih awk a si tiah na ruah?
Rev. Biak Peng : Mah hi a har ngaite Tribalism hi tamtuk in um ter awk nganter awk kan si hnga lo, i ralrin deuh ah a ṭha tiah ka ruah. Zeicatiah India ramah Kuki le Nagah miphun hi Khrihfa an si — miphun ah a naih ngaimi an si ko nain Kuki Nagah timi triblalism a ngantuk caah an i ral an i that ciamman hna i, Manipur ram Kate miphun, Hindi pawl nih an cuanh hna tamtuk te an i that, mah ni cu the black day tiah min an sak i tuni tiang an tuah.
Hi tluk Laimi miphun dang mifim hna le miphunṭhawng hna nih rial chihmi le har ngai in khua a sami Laimi hi Tribalism ruangah i thahnak le i tuknak hna kan chuak ve te sual hnga maw ti hi ka phang pah ve tawn. Zei lungput dah kan ngeih awk a si ti cu ka thei lo nain miphun kongah kau piin le Laimi huap in khua kan ruah ah, cun Kawlram huap zong hin khua ruat pah ve usilaw a caan te tal ahcun mah tihin kan lung ai rual deuh hnga maw?

SEIHNAM: Malaysia na caam chungah Laimi kan ṭhutdir ning ah nai lunghmuihmi le na siarem deuh lo mi?
Rev. Biak Peng : Ka lung hmuih mi ah CDAC rianṭuannak, sianginn cacawnnak nan tuahmi, fellowship pakhat le pakhat i hawikomhnak nan ngeihmi, Time Square , Sg. Wang hrawng dawr tete i Laimi kan fale pawl mirang holh tete an chim, Malay holh tete in thil duh tawk in an zuar khawhmi hi kai lunghmuih ngaingai.

Ka sia rem deuh lomi cu: Bus cungah miphun dang mui dawhdawh le ṭihzah awktlak pipi hna lak ah Lai tlangval pawl angki chia, bongbi chia he an kha hna ah an cilkari hna a tlai pah fawn, zu an rit i an au an khuan ka hmuhmi le cun Imbi hrawng rawldawr le lakphakdawr hrawng i rianṭuan loin a chawkmi nan tamtuk deuhmi hi..

SEIHNAM: Tutan na cam chungah nai ruahning in na hlawh a tling maw, Malaysia pin ah ram dangdang kal chap nai timhmi a um el maw?
Rev. Biak Peng : Bawipa lamhruainak thawng in kan rak i ruahmi nak in a let 3 in ka hlawh a tling i kai lawmtuk hringhran. Cu lawng si lo in Malaysia um mino vialte nih kumkhat voikhat nan ngeihmi nan civuipi ah thawngṭhabia chimnak caan ṭha nan ka pekmi hrimhrim hi kai lawmtuk.

SEIHNAM: Nihin ni Ralzaam dirhmun in a ummi na Lai miphun hawi vial te sin ah biasiaherh cah na duhmi…
Rev. Biak Peng : Nihin mifim kha zankhat ca a rel lo ruangah thaizing ahcun mifim cazin ah ai tel kho ti lo i nihin mirum zong nikhat rian a ṭuan lo ruangah thaizingah mirun cazin ah ai tel kho ti lo an ti. Zeicatiah nihin vawlei fimnak le rumnak hi a ṭhan a rangtuk, cu lawng si lo in vawlei cungah a ṭhan a rangtuk cang mi a ṭhangcho tuk cangmi ram le miphun sin nan va ṭhut nan va dir ve lai caah a tu te hin rian fak piin ṭuan uh, thiamnak le hngalhnak tampi in i lak uh, Laitlang in leibaa he nan ra i ramthumnak nan chuah ṭhan tikah 0 in nan ithawk ṭhan ahcun hawi nan va tluk te nak ding le hawi nan va dawi khawh te nak ding ah hin nan chan le nan kum nih a zawh ti te lai lo, cucaah Malay ahhin hram tlawmpal tal he ramthumnak ah a pha khomi um pah ve ulaw a ṭha hnga.

U N lei bawmhnak hi hman kan thiam lo ahcun kan zia a kan hrawktu zong a si kho ve ti hi thei peng u sih.

Yangon ummi Pi Ngun Di ( Sang Sangnu) nih a chimmi pakhat te chimh kan duh hna, voikhat cu thla ka cam, Bawipa ka u ka nau an sifaktuk kan khua kan ram an har tuk bawmh ka duh hna rumnak ka pe law keimah nih ka bawmh hna lai ee tiah thla ka cam i Bawipa nih ka thinlung chungah a ka chimh mi cu minu na ka hal mi hi in pe taktak ning law ning cang tein na ṭuan taktak hnga maw? tiah a ka hal, ka thin a phangtuk ka ning zong a ṭi , zeicatiah ka u nau 5 ca he keimah ca he ting 10 ka pe seh law ting 2 cio in ka phaw taktak hna lai lo, ka bia he ka hla he, tlawmte cio ka hawi le ka pek hna hnga ti ka ruah tik ah ka thin a phang ee tiah a ti.

Nannih zong nan kal lai ah Bawipa sin thla nan cam mi, u le nau sin bia nan i kammi khua le ram miphun khrihfabu sin bia nan chimmi kha zeitin dah si ve kha? A tu ah tah zeitin dah nan nun i zeitin dah nan bia chim nan kam kau a si ti hi tuak ve tawn uh tiah bia kan cah duh hna.

SEIHNAM: Na caan tampi lak biaruahnak caan ṭha na kan pek caah kan i lawm tuk:
Rev. Biak Peng : Kei zong kai lawmtuk ve.

Relchap »

Posted in: Itonnak

Dr. Robert Siang Lian & Seihnam Itonnak

August 30, 2011

SEIHNAM: Na chuahkehnak le na innchungkhar kong tlawmpal in;

Dr. Robert Siang Lian: Thangtlangpeng Thau khua ah ka chuak. Thihlum phun ka si. Pi Sung Thlia he fa 4 kan ngei. Pu Sung Thlia a liam hnu kumhra a rauh ah Pi Sung Zi Mang (SAT, Rtd) he kan i um. Ka fale hna cu: Siang Zing (Senior Auditor), Sang Lian ( Computer lei rian a tlaimi a si i Autrilia ah a um. Siang Tial ( Third secretary, Ministry Of Foreign Affair (MOFA) New York ah a um. Siang Thluai (Auditor), Autrilia ah a um ve. Sung Zi Mang he kan ngeihmi Thang Lian a si i, Yangon International sianginn in tang 10 a awnka te a si.

Seihnam: Na sianginn kainak le nihin tiang na rianṭuanmi na kan chim kho hnga maw?

Dr. Robert Siang Lian: Primary hi Thau khua ah ka rak kai. High school cu Falam ah ka rak kai. B.A ( Eng) hi Kawlram ah ka dih. HB University in M.A (Eng) ka dih. Cun Diploma of France and German Language, International Law (Austrilian National University), le D. Min (Philippine) mah pawl hi ka rak cawnmi pawl cu an si.

Ka rianṭuannak hna cu;— 1968 kum in Ministry Of Foreign Affair ah UD rank in ka rak lut. 1988 kum Kawlram buai lioah tanzung rianṭuanmi pawl asylum an la dih i 1988 kum in Third Secretary rian ah ka rak kai. Kum 2003 in Deputy Derector cu 2004 tiang ka ṭuan i pensen ka la.

Seihnam: Ramleng ah rian na ṭuan balnak ram le na phak cangmi ram pawl na kan chim kho hnga maw? Cun, na phakmi ram hna ah zeiram hi dah um hnawh a phu ko, a nuam na timi zei ram dah an si?

Dr. Robert Siang Lian: India ram ah kum 4, Combodia ram ah thla 4, Izip ram ah kum 4, Austrilia ram ah kum 4, Hongkong ram ah kum 1, Tuluk (Bejing) ah kum 6 hi ka zung rianṭuannak cu a si. Ramlengah kum 20 leng ka ṭuan tinak a si. Ka phak balmi ram pawl ah cun; — US, Geneva, Italy, Denmark, London, Norway, Sweden, Germany, France, Thailand, Taiwan, Macau, United Arab Emirates hna hi ka rianṭuannak si loin ka tlawnmi ram pawl an si. Australia le US ram hi an ṭha bik ka ti i, umnak ding zongah ka duhbikmi ram an si.

Seihnam: Tutan Malaysia na rat hi zei kong bik ah dah a si, avoi zeizatnak na phak dah a si cang?

Dr. Robert Siang Lian: Tutan hi a voikhatnak Malaysia ka phak a si. Kan ratnak a ruangbik cu; Ka tufa le hna hmuh duh le tlawn ah a si bik ko. Cun, Laimi ramleng pehnak ding i nan umnak Malaysia thilsining hna hi hmuh le theih ve kan duh caah a si chih fawn.

Seihnam: Malaysia Chin ralzaam na rak theihning le na vun kan hmuh taktak i na ruah ning?

Dr. Robert Siang Lian: Kan rak theihning hna ah cun harngai in an um tiah kan rak theih. Rianṭuan man an pe hna lo tbk.. kan rak theih tawn. Rian har tuk i eidin dawr, shopping tbk.. hna ah rian an ṭuan kho lo tiin kan theih. Cun, rianṭuan huam loin zuri a vakmi pawl an um tiah kan rak theih nain Camp hna a rak ummi hi kan rak thei lo. Pathian lei nan pehtlaihnak ah kan ruahning nak in Malaysia Laimi nan i biatak, mah le khua pengtlang cio i nan i hruai ning kan hmuh tikah kan rak ruahning nak in nan rak ṭha deuh tuk, tiah ka hmuh.

Seihnam: Nihin ni Chin miphun hmunkip ah ralzaam dirhmun in kan peemmi hi nang zeitin dah na ruat?

Dr. Robert Siang Lian: Laimi cu misifak kan si. Kan ram ah a chuakmi a um lo. Kan ṭuan zongah thlamtlin awk a um tuk lo. Ralzaam a kan onpiakmi hi Pathian thlachuah a si ko i kan hmuhmi (chance) tu hi a hman zia kan thiam a biapi tuk.

Seihnam: Chin miphun lungrual tein rian kan ṭuan khawhnak ding ah zei lungput dah kan ngeih awk a si tiah na ruat?

Dr. Robert Siang Lian: Pakhat le pakhat dawtnak, zawnruahnak, zaangfahnak le i theihthiamnak hi kan ngeih awk a si. Ṭhatnak hi a lawmhpi khomi lungthin kan ngeih a herh. Cun, chiatnak kan ton zongah pakhat le pakhat kan i bawmhchanh kan i dirpi ahcun kan i rualrem ko lai tiah ka ruah.

Seihnam: Chin miphun nih tlangholh kan ngeih lomi hi zeiruangbikah dah a si tiah na ruah, hmailei ah tlangholh hi kan ngei kho te lai tiah na ruat maw?

Dr. Robert Siang Lian: Kanmah le kan pengtlang, kan holh kan ṭanh tuk cio ruangah, Cun, kan umnak aa hlattuk ruang, pehtlaihnak a har tuk ruangah tlangholh kan ngeih khawh lonak hi a si bik ko rua, tiah ka ruah. Tlangholh tu hi cu nihin ni ah cun a fawi lo ngai in ka hmu, nain hmailei (next generation) ah cun tlang holh hi kan ngei kho te men ko.

Seihnam: Kawl miphun sin ah rian caan sau pi a ṭuanmi na si bantuk in Kawl nih Chin miphun an kan hmuh ning, tlangcungmi cungah lungput an ngeihmi pawl a tawinak in na kan chim kho hnga maw?

Dr. Robert Siang Lian: Zung rian ka ṭuannak ahhin cun pakhat le pakhat thleidannak ka hmu tuk lem lo. Kawl miphun hi fimthiamnak in kan tei hna a si ahcun neknak le namchuknak hi a um lai lo, tiah ka ruah.

Seihnam: 2010 election na hmuh ning? Nihin tiang cozah thar an kai hnuah ramchung ah tlennak a um hlei maw? Chin miphun caah hi cozah thar kan i ṭhathnempi dingmi zei pawl dah an si?

Dr. Robert Siang Lian: A voi khatnak ai thlen a si caah a ṭha ko, thil an tuahmi hi a um tuk rih lo nain pensen thlahlawh an karh, sifak tangka cawihnak a um lai tbk.. a um, misifak pakhat khat kha anmah tein an dir khawhnak hnga phaisa cawihnak a um lai ti a si i tutiangah cun a um rih lo. Cun kanmah le kan ramkulh (State) cio ah kanmah miphun te an i tel ve tikah ṭhatnak a um ko lai tiah ka ruah. Laimi ca zongah hin ṭhatnak a um te ko lai tiah ka ruah.

Seihnam: Na rianṭuannak ah na ngeihchiatbik caan le nai lawmhbik caan na kan chim kho hnga maw?

Dr. Robert Siang Lian: Kaa lawmh bik caan cu;— miṭha he um dawtnak, zawnruahnak le i theihthiamnak he rian kan ṭuan hi kaa nuambik caan cu a si ko. Ka ngeih a chiatbik caan ti cu a um tuk lem lo. Tanzung lei rian hi Laimi tampi nih ṭuan ve hna sehlaw ti hi ka duh. Hakha, Thantlang lei ah Tanzung lei rian a ṭuanmi hi kan um lo tluk a si.

Seihnam: Kum upa lei na si bantukin Kan ram caah ka ṭuan manh lomi tiah na ruahmi le na siaherhmi rian pawl zei hna dah an si?

Dr. Robert Siang Lian: Ka tuah manhlomi tiin ka siaherhmi hi a um tuk lo. Ka si khawh chung in Chin Miphun Ni, Tho puai, tbk... ah hin thazaang ka chuah peng. Biaknak lei a si ah kan miphun cawlcanghnak ah hin ka si khawh chung in kai zuam ve i ka cawlcang ve ruangah ka lung a tling ngai ko. Siaherhmi ka ngei lo.

Seihnam: Nihin ni Chin mino nih zei lungput dah kan ngeih awk a si tiah na ruah? Cun English hi khulrang tein thiam khawhnak dingah zeibantuk lam dah a ṭha bik?

Dr. Robert Siang Lian: Kanmah le kan huammi ning zulh in Mirangca he aa pehtlai in i zuam usihlaw kan thiam ko lai. Keimah zong hi M.A (Eng) a la hmasa pawl ka si. Hawi bantukin nuamhnak ka kal tuk lo. Mirangca in ṭialmi cauk te hna hi kai manh caan ah ka rel peng. Mino a simi nih ṭhanchonak lam hi kan i sial cio a herh. Miphunpi lungput zong kan ngeih a hau. Hawinak in a niam deuhmi miphun kan si caah hawinak in kan i zuam deuh a hau.

Seihnam: Nihin nih Malaysiaram Chin ralzaam cungah siaherhbia chim na duhmi le biacah na duh mi tlawmpal in?

Dr. Robert Siang Lian: Khualtlawn lam ah aa dinmi kan si caah lungsau thinfual tein kan um a hau. Malaysia ah hrial awk le cawn awk hi an tam i a thim zia kan thiam a herh. Ngakchia hna zong hi TV lawng zohter loin an caah ṭhanchonak a simi Mirangca te hna le a dangdang an thiam khawh dingmi pawl zong nulepa nih siaherhnak he kan zuam piak awk hna an si. Pathian nih lam a kan on piakmi kan hmuitinh kan phak hlan ah harsatnak phunphun; thihlohnak, tlaihkhih a phunphun kan tong ko lai. Lungdong lo tein Pathian bochan buin in-tuar khawh i zuam hna usih. Nikhat khat ah cun nihin ni kan harsatnak hna hi kan philh dih te ko lai.

Cun, zei kan tuah paoh ah Laimi kan si tihi philh loin , kanmah pakhat ruangah kan miphun thangchiat kan si nak hnga lo i zuam usih. Pakhat le pakhat i daw usih. Lungrualnak in kan dir, ṭhencheunak in kan tlu. (United we stand divided we fall.)

Seihnam: Biaruahnak caan na kan pek caah kan i lawm tuk..
Dr. Robert Siang Lian: Kei zong kai lawm tuk ve.

Relchap »

Posted in: Itonnak

Rev. Dr. C. Duh Kam & Seihnam Biaruahnak

Seihnam: Avoi 487nk [July 17, 2011 ]

Seihnam: Na chuahkehnak le na ṭhannak, sianginn na kainak le tulio na rianṭuami a tawinak in:
Rev. Dr. C.Duh Kam: Thantlangpeng Thau khua ka si. Cinzah hrin ka si. High School hi 1975 ah Hakha in ka rak awng. Cuhnu ah siangcachim rian 1980 kum tiang ka ṭuan. Tanghra ka awn ka ah ka khuami nih Pathian rianṭuan ding in voi thum tiang an rak ka fial nain ka rak duhlo i ka rak al hna. Siangcachim ka ṭuan hnuah Pathian rianṭuan hi ka lung ah a hung um. Cun a bik in Mirangca thiamnak ding ahhin Mirang Baibal ca ka rak rel tawn. Lai baibal a chuah hlan a si caah Mizo baibal ka rak i cawk, cun, Rev Dr. Sang Awr nih Mirang Baibal a rak ka pek i, mirangca thiam duh ruangah Falampeng Lun khua siangcachim ka ṭuan lio ah, mirang Baibal ca hi biatak in ka relnak in Pathian duhnak, Pathian rianṭuan duhnak ka lung ah a hung um a si. B. Th hi Rangoon MIT ah ka rak kai, Cun 1988 kum ah B.D zong Rangon MIT in ka dih. Cu ka dih cun Thau Baptist Church ah Pastor rian ka ṭuan. 1991 kum ah USA ah Study tuah ding ah ka rak kal. Prenceton Theological Seminary ahhin M.Th ka kai i June1992 ah a rak dih. Dalton Hau ah Doctor of missiology ka kai i kum li ka kai hnuah 1997 ah ka dih. Cun Siizungah Pastor rian zong kumkhat le cheu a rak ṭuan. Cun Texas state social service ah kum 9 a rak ṭuan. Chin Mission Baptist Church nih Pastor ah an lak i Wishington DC ah kan i ṭhial. Nihin tiang cu CMBC ah rian a tuan.

Seihnam: Tutan Malaysia na rat hi zei kong bik ah dah a si?
Rev. Dr. C. Duh Kam: Tutan Malaysia ka rat hi CCF Civui ah a si. Hi hlan deuh ahhin American Baptist Churches i GS Rev. Dr. Roy Medley nih, Malaysia Chin ralzaam va tlawng ding in a kan sawm cia. Cun, Baptist World Alliance Conference zong a um pah caah vun komh pah dih ding in ka ra. Nain vanlawng tiket a tlamtlin lo caah a ni le caan ah ka phan kho lo nain Baptist World Alliance Conference tu hi nithum lawng ka kai kho. Rian herh pathum ngei in tutan ka rat hi a si. American Baptist Churches hruaitu hna le Saya pek, Rev. Rollin Van Bik tiin tulio Malaysia UNHCR lubik zong va tonnak kan ngei kho.

Seihnam: Baptist World Alliance Conference ahhin zei bantuk kong dah nan ceihmi a si. Hmailei ah tinhmi le rianṭuan nan i timhmi a um maw?
Rev. Dr. C. Duh Kam: Hi tonnak hi cuti piin ceih ding timi a um lo. Class an ṭhen hna i, mah le kai duhmi kha kai a si. Kannih kan kaimi tuhi Social Issue, Human Issue tbk deuh ah kan kai. Biana ah, hi ka Malaysia ram ralzaam kong repawt peknak zong kha CCF senior Pastor nih a tuah. A donghnak bik zan tu ah zapi te komh in i hawikomhnak le Pathian ṭhangṭhatṭinak kan ngei kho.

Hi conference nih hin timhmi ngaingai ngei in biaceih/khuakhannak cu a um lo nain ramzakip in an sining cio repawt pek le sining i theihpi cio hnuah issue pakhat i theihpi kha a rak biapi ngaingai. Hmailei rianṭuannak kong ah Laimi kong hna issue pakhat in chim tikah mi nih bomhnak kong zong theih khawh a si colh. Hmailei ah Chin issue hna a vun chuah sual tikah tulio i kan rak chimmi le repawt kan pekmi hna hi an rak theih chung cang tikah cun thilṭha ngai a si ding khi a si. Baptist World Alliance hi vawleicung huap ngai a si bantukin tubantuk repawt kan pekmi zong hi thlaici kan tuh bantuk a si ko.

Seihnam: American Baptist Churches hruaitu hna he Malaysia UNHCR lutlai nan va tonmi kongah na hmuhning? Kan theih a herhmi:
Rev. Dr. C. Duh Kam: Keimah kai lawmh ngaimi cu American Baptist Churches i General Secretary pi nih Chin ralzaam kong a kan ṭanpimi hi, a si. Zeicahtiah nihin ni vawleicung thilsining zoh tikah kanmah Laimi ngaingai nih hin thil kan tuah kho tuk lo, mirang hna nih a kan dawt i rianṭuan piaktu ṭanpitu kan ngeih ding hi a herh taktak. A bik in American Baptist Churches hi ramkip ralzaam singkhat renglo a la cangmi an si, anmah pumpak in an cawmmi an um. Laimi chungah an bomhmi hna zong tampi an um ṭhiamṭhiam. American Baptist Churches nih hin Kawlram in ralzaam tam ngai kan phak ve cang bantuk in Kawlram lei ralzaam bomhnak kan herh tikah Burmese Rufugee min bunh in bu an dirh i, cu bu ah cun keimah le Rev.Thla Or Bawitlung zong kan i tel. Kei hi DC ah ka um caah lam nai ka si i meṭing hi caan hmaan tein ka kai kho i cuti cun Dr. Roy Medley te zong hi commitee chungah i theihhngal an si , naihniam tein hawikomhnak tete zong kan ngei kho. Keimah zong hi American Baptist Churches ah General Board chungtel pakhat ka si, meṭing hi kan tuah caan paoh ah kan i hmu pah lengmang hna i kan konglam hi repawt kan tuah peng, update kan tuah. Laimi kan sining kan tonmi kip hi repawt pek a si. Cun, a bik in ABC (USA) nih mission an tuahnak thawng in Khrihfa ah a cangmi kan si caah Kawlram hi an hnakkar ah a kan tenh. Ngeihchiah chawva in an kan bawmh khawh lo hmanh ah tubantuk in Chin issue pi hna ah biatak in an vun i tel hi lunglawmh awk taktak a si.

2009 lio ah ABC hruaitu hna he kan rak ra bal cang. Hi lio ah UN lubik zong tonnak an rak ngei i culio i ABC hruaitu lei nih an chimmi le an biahramthawk ah cun, Chin mi kan rak tlawng hna ti hi a si. Mirang pawl nih hi ram ah ralzaam tawlreltu sin i bia an chimmi hi a biapi tuk. Tutan zongah Chin mi kan tlawng hna ti a si hoi, cun kau deuh in Burmese kan tlawng hna ti a si. Tubantuk in Rev. Dr. Roy Medley zong nih hin biatak in a kan ṭanpi. 2009 lio ah hin Rev. Dr. Roy Medley hi a rak i tel kho lo. Nain tutan hi cu keimah kai tel hrim a hau tiah a chim. Tubantuk in mirang mibawmtu kan ngeih hi a biapi tuk.

US cozah sin zong ahhin chimpiak tu ngeih zong a herh ngaingai. Cun, kan committee min in 2009 Oct, 6 ah khan US State deparment hna zong ah ca kan ṭial i tonnak zong kan rak ngei kho. Cu i kan langhtermi cu ralzaam bawmhnak nan kan pekmi hi a tlawm deuh, thlathum lawng a si caah kan harsa ko tiah kan rak ti. 2010 in $300 in $600 - $900 tiang a kai tikah cun lawmnak a um ngaingai. Aralaimi September thla chungah kan bu min in State Deparment zong ton ding in timhtuahnak kan ngei. Mirang nih a kan telpi a kan ṭanpi caah hmailei ah hlawhtlinnak a um hrim ko lai tiah ruahnak ka ngei.

Seihnam: US ram ahhin Chin Khrihfa bu hmun zeizat hrawngah dah nan um?
Rev. Dr. C. Duh Kam: Keimah ka theih tawk ah cun Khrihfabu butling le tlinglo in le fellowship tete le inn i pumhnak tuahmi tete zong a um i, kanmah Laitlai Canada lei telh in 70 hrawng cu kan um. Tedim, Falam, Mizo telh chih in cun Khrihfabu 100 renglo kan si lai tiah ka ruah. Leitlai Khrifabu hi Chin Baptist Churches ah fek tein Khrihfabu 40 kan i komh kho.

Seihnam: Hmunkip Laimi kan phaknak kip i buṭhencheunak tbk hi a um pah , hihi zeiruangbik ah dah a si ?
Rev. Dr. C. Duh Kam: Khrihfabu ṭhen kong hi nan rak ruahning nak in kan rak ṭha. Khrihfabu ṭhen timi hi Pathian nih thlachuah a pek. Zeicahtiah Khrihfabu hi kan i ṭhen lio ah cun a poi tuk kan rak ti nain kan vun i ṭhen tikah Pastor kan ngei cio, Khrihfabu lian deuh nih cun fulltime social worker hna kan hlan khawh. Kan Khrihfabu innchungkhar rian kawlpiaktu ah tiin lak an si. Tubantuk kan vun i ṭhennak nih a kenkip cio in i bawmhnak ding tuah cio a si caah thilṭha a si ko. Khrihfabu ṭhennak kong ahhin theihthiam a herh ngaimi cu pumpak pakhat ruangah ai ṭhenmi hi cu national issue zong a silo i, Khrihfabu kan issue zong a si lo tihi ruahpiak a hau. Cun vun ruahchih dingmi cu bu i ṭhennak nih hin rianṭuanṭi a duhmi kan sinak kha cu kan i ṭhen thlu lo, rian kan ṭuanṭi i a kenkip in mibawm khotu dirhmun ah kan hung dir kho hna. Thinlung in an i daw rua lo tiah nan rak ruahmi pawl hi kan i daw tuk, kan i fun dom tuk cang, kan phanmi tu cu tubantuk kan i komh khawh cangmi hi a poih lai ti phan a um. Khrihfabu kan ṭha ko.

Seihnam: US ram ah Chinmi khuasak ning ah zeidah ṭhathnemnak a um i , kan i thathnempi khawh lomi pawl teh a um maw?
Rev. Dr. C. Duh Kam: US ah kum 20 renglo bak khua ka sa ve cang. Lairam ah kir ding in timhtuahnak cu ka rak ngei nain ram buai lio he ai ton caah US um hmun ka vun khuar nak hi a si. Laimi um lonak hmun i rak um hi sullam a rak ngei lo ngai. Nain Guam lei in minung 700 hrawng an rak phak tikah Khrihfabu 5 hrawng a hung dir. Cun Malaysia le India lei in Laimi tampi an ra ṭhan. Kum 20 chung sining ka tuak lengmang tikah Pathian nih hin a kan timhpiakmi a si ko tihi ka ruah. Guam hna i a rak phanmi minung kha, Malaysia le India lei a rami hna bawmhchantu, tlun inn bantuk an rak si. Nihin ni ah Laimi zeizatset kan si timi hi cazin ngai cu a um lo nain thong 20 cu kan si lai tiah ruah a si. I, Khrihfabu a kenkip ah kan hung dir. Khrihfabu hi dir loin um seh law kan tlau colh ko lai. Ngakchia tampi nih mirangholh an hman, cutik ah sianginn khar caan ah Khrihfabu ah Laica cawnnak tbk tuah khawh a hung si. Laimi cu ca kan thiam lo nain rian kan teima. Mah rian kan ṭuan ciomi nih Chinram ah thil tampi kan tuah khawh. Inn le lo ṭhaṭha, Mawṭawka lam a kenkip ah pemh cio. Ramthumnak Chin mi kan phaknak in Chin miphun nih kan i ṭhathnempi tuk tiah ka ruah. Khrihfa bukip cio in Lairam ah ngakṭah sianginn, ngakṭah cawmnak, CACC tbk hna ah kan bomh khawh hna. A dangdang khrihfa bu cio nih Lairam hi thinlung ah kan chiah dih. Zeitluk in dah ramleng in kan si khawh chung in kan i zuam ti le kan philh lonak ding ah lam tampi in rian kan ṭuan cio. Chimcawk lo Chinram ah ramleng ummi nih rianṭuan a si. Cun missionary lei kam zongah biatak in Lairam ah rianṭuan hi i timh peng a si.

Nihin ni kan fa nau paoh hi sianginn ṭha tein a hung kai hna lai i , mi tampi nih High School an i lim dih lai. Cun, University ah degree sangsang lami an tampi te lai. Cutik ah Global chan a si bantuk in US ram Lai mino tampi zong nih Chin ram ah va tlawn ta i, CCC tibantuk hna ah caan karlak ah an fimthiamnak an va hman te lai. Kan i ṭhathnempi tuk hringhran.

Seihnam: Chin ralzaam US phan cia hna nih harsatnak an ton bikmi zei pawl an si? Inchungkhar ruangah maw zeiruang bik ah? Cucu zeitin tuah ah a ṭhat bik lai.
Rev. Dr. C. Duh Kam: A phan ka nih an i harhbikmi cu holh thiam lo hi a si. Ameriacan ram cu Bus in rianṭuan khawh a si lo bantukin, mawṭawka i ngeih hi a herh. Cubantuk umkalnak ngeih lo tik le holh thiam lo tikah harsatnak ngaingai ton a si. Nain Laimi Khrihfabu bukip nih an phakka ahcun bawmhchanh cio an si ko. Asinain lam naih tein Local Refugee Service nih biatak tein an zoh khenh hna. Kan van a ṭhatnak cu holh thiam lo zongah rianṭuan khawh dingmi rian (cathiam nih an ṭuan duhlomi rian) hi a tam. Rian hi biatak in kan ṭuan, Lailei chungkhar zoh khenh pah bu ah le bawcawmnak tibantuk a hung si. Rianṭuan kan huammi hi a rak ṭha tukmi a si.

Seihnam: Nihin ni US ram Chin mino hna an cawlcanghning le sining, chiatnak he, ṭhatnak he?
Rev. Dr. C. Duh Kam: Nihin ni dirhmun in cun US ram Lai mino kum 20 tanglei pawl hi Khrihfabu kip ah hla a kan remh piaktu an si. Cun, US ram ahcun kum 18 tlin hlan cu sianginn bak kai a hau, rianṭuan khawh a si lo tikah duhle duhlo zongah mino tampi cu sianginn an kai. Cutikah mino tampi cu High School an i lim dih. Cucu Laimi caah a ṭhatbiknak a si. Biaknak lei ah thazaang a chuahmi mino zong hi kum 20 tanglei deuh lawngte an si. Laimi US ram ummi ahhin kum 25 in 40 karlak hrawng hi mino cawlcanghnak le comminity cio ah rian ngei lo tluk an si. Cun kai lawm ngaimi pakhat cu din le ei kan thiam lo ngai nain kum no kan ngeihmi hna tampi hi zu an ding ti loh ti a si. Civui tbk kan tuahnak zongah hlaremh dawh a sa khomi hi High School hrawng a kaimi le khrihfabu ah a cawlcangmi an si. Hi mino tampi nih Pathian lei ah an i pek tikah hihi hmailei ah ṭhatnak lei ah a ka hruaitu an si te lai tihi ka ruahmi a si. Laica, Laiholh kongah hin cun Khrihfabu kip ah sianginn khar kar tibantuk ah cawnnak tete a um. Nulepa zong fale mino kong ah cun kan biapi tuk.

Seihnam: Chin miphun US ram khua nan sak nak ah US upadi, nunphung le Chin miphun kan nunphung aa kalhmi a um maw?
Rev. Dr. C. Duh Kam: Kan nunphung hi ai dang taktak a si. Kawlram i kan umnak ning ah cun zei bantuk zulh phung zong kan ngei tuk lo, Social law tbk zong kan ngei lo hrukaih kongah zei ngaingai zulh ding kan ngei loh. US ram kan phak tikah kan theih piak lomi hna a tam tuk. Biana ah, US ram ah cun an community an upat , thil sining an ṭhen dih, ei din dawr, chawkhelnak tbk le minung umnak tbk hi an ṭhen dih. Cu bantuk kan theih thiam piak lomi hna a um pah. Cun minung kalnak ṭha tein an tuahmi a um ko nain an hramh ṭhaṭha hna ah lam va ser tbk zong hi a um i lam thar hna kan ser. An zulhmi phung kha kan rawk piak ngai tawn ko hna. Hi zong hi kan theih lo caah a si i kan theih te ko lai tiah ka ruah. Cun mipi thil hi anmah ngeihmi tluk in an upat. Kannih ram ah cun mipi thil a simi lam ah meng tung an tuahmi nambar ṭialmi zong kan hei cik/themh ko i dantatnak zong a um lem lo. US ram ahcun mipi thil zei ah a rel ah cun kan i su pah lengmang ko lai.

Seihnam: Malaysia Chin ralzaam na rak theih ning le na vun hmuh tak ning hi zeitluk dah ai dang?
Rev. Dr. C. Duh Kam: 2009 February thla ah Malaysia ka rak phan. Ka rak theihning ah cun Malaysia ah cun Laimi buailulh in na hmuh hna lai ti hna khi a rak si. Imbi ( CCF center) ah ka rak i ṭhum i Imbi hrawng kai chawh tikah ka rak ruahmi thil pakhat hmanh ka hmu lo i, ziah mah hi Laimi an rak ṭhat ko ṭung ka ti nain-- ṭih phannak in nan khat ti kha a lang. Nu pakhat kha ka vun auh cu, a hung lau tuk zeiruangah dah a lau titik ah keimah nih ka auhmi a lau si loin a chunglei ah ṭihphannak a rak um ruangah a si. Nain tutan ka rat tikah ai thlengmi cu UNHCR lei nih Mobile registration an vun tuah tikah Card i tlaih dih ngawt a si. Din le ei kongah an rak chimmi hi cu a um len ko lai nain mi tlawm nih thilsual an tuahmi ruangah kan miphun issue phurhrit ah chiah lem ding a si tiah ka ruat lem lo. Mi pakhat hnih nih kan ngeihmi lungput kha Laimi kan sining a rak si dih lem lo. Nan dirhmun ka zoh tikah Pathian nan ṭhangṭhat ning, nan cawlcanghning ka lung a si ngai. Cun, hi hmun hi a biapi taktakmi hmun a si bantukin Laimi dihlak kan i tonnak a si hi hmun in kan i dawt a hau. Hi hmun hin dawtnak he kan i ṭhen ding a si.
Seihnam: 487nk [July 17, 2011]

Seihnam: Malaysia Chin ralzaam sin ah biasiaherh cah na duhmi:
Rev. Dr. C. Duh Kam: Tubantuk in caanṭha ka ngeih caah kai lawm. Ka tlamtling lo buin kan miphun biaknak lei rianṭuantu ka si ve bantukin keimah zong nih kan fanau le nan sin ahhin kan rianṭuan duhmi zong hi thei tuan ulaw ti hi ka duh. Hmailei ah a lam kip in kan zuam piak uh. Rianṭuannak ah ka duh ngaimi pakhat cu: Jesuh khrih nih , a dongh tiang a hmunmi nih khamhnak an hmuh lai, timi hi a si. Minung rian kan ṭuannak ahhin lungdongh hi sunghnak fakbik a si. Harnak nan tuar nak in nan lawnh cang bantukin lungdonghnak ngei loin rian a ṭuanmi si hi i zuam peng uh tiah biacah kan duh hna.

Seihnam: Caan na kan pekmi cungah kan i lawm.
Rev. Dr. C. Duh Kam: Kei zong kai lawm tuk ve. CSO nih hmailei ah vision nganpi ngei buin rianṭuanṭi khawhnak i zuam ulaw a tha. Hmailei ah cun hi Malaysia lawngah si loin hmuitinh kaupi khin i zuam ulaw, ramkip um Chin community kip he pehtlaihnak ngei kho u tihi kan duh piak hna. Ngakchia cachimhnak le kan holh kan ca lei biatak in ṭan nan lak tikah hihi a biapi tukmi thil a si. Lungdong loin kan zuam piak hram u.

Relchap »

Posted in: Itonnak

CYO President Salai Lairamthang le Chinland Guardian Biaruahnak

Chin Youth Organization (CYO) cu 2001 kum US ram Michigan State Bettle Creek khua i, Lai seminar a voi 1nk ah an dirhmi bu a si. US Cozah sin ah ṭha tein registered a tuahmi bu a si. Tukum in kum 10 a tling cangmi a si. CYO president a simi Salai Lairamthang cu Chinland Guardian nih biaruahnak cu a tanglei bantuk in an ngeih.

Chinland Guardian: Tutan CYO Mino civui ah zeidah tuah nan i timh bikmi an si - atu lio nan cawlcangh bikmi pawl?

Salai Lairamthang: Kan i tinh bikmi cu Chin mino hna nih ram le miphun dawtnak lungput ngei hna seh, kan nunphung, kan ca, kan holh tlaihchan hna seh, philh hna hlah seh, mino hna nih kan miphun caah ṭantinak le lungrualnak lungput ngei hna seh, mino hna lungrualnak thazang hmang in kan miphun thancho ter ding, chan saupi tiang kan miphun sinak ( Identity ) a tlau lonak caah tuahmi a si.

Chinland Guardian: Zeitik in dah CYO hi nan thok i zei ruang ah dah atu bantukin kum hnih ah voikhat tonnak nan ngeih lengmang?

Salai Lairamthang: 2001 Lai seminar ah CYO cu rak thawk a si. Hlan ahcun kum khat voikhat in tonnak rak tuah a si nain, Chin Baptist Churches USA ( CBCUSA) dirh a si i, civui an tuah ve caah karlak thlak in kan i kian i kum hnih dan voikhat in tonnak kan tuah.

Kan umnak state a dan cio tik Chin miphun kan I ṭhenṭhek ngai te. US kan phak hnu ah kan miphun hawi tampi hna he tonnak caan kan ngei kho ti lo. Mah tonnak kan ngeih ruangah kan miphun thinlung le lungput a funtom, ṭanrualnak lungput le mah le miphun tlaihchannak le dawtnak a kan ngeihter. Chiatnak thatnak kan ton tik ah kan i bawm duhnak lungput a kan ngeihter.

Chinland Guardian: Atu bantuk tonnak hi zeitindah an hmuh cio - mino hna nih siseh, upa le hruaitu dang hna nih si seh? [Phaisa le minung thazaang a dihmi tuak chih in]

Salai Lairamthang: US um Chin mino hna nih an I ngeih bikmi le an lung a tho bikmi cu CYO Conferecne hi a si. Sipuazi mit in zoh ah cun phaisa tampi kan dih caah a sungmi kan lo, asinain miphun le ram dawtnak mit in zoh ahcun chim cawk lo a miak tampi kan hmuh tiah kan i ruah. Miphundang ah a cang dingmi kan miphun mino tampi kan kham kawh hna.


Chinland Guardian: Atu lio USA le Canada ah mino zeizah hrawngdah nan um?. Cu chungahcun atu bantuk civui ah mino zeizah dah an i tel kho tawn? Ai tel kho lomi le ai tel lomi an um maw - zei ruangah?

Salai Lairamthang: USA ah Chin mino 5000 tluk cu kan um lai tiah ruah a si. Canada ah hin 1000 tluk cu an um ve lai tiah ruah a si. Tutan CYO conferecne ah mino 2500 nak tam an I tel kho lai tiah ruah a si. CYO Regional Area kan dirh khawhnak hmun 15 in mino an ra lai. Kan dirh khawh lonak hmun in mino zeimawzet an bau lai. Tutan Conferecne ah a ra dingmi mi tam deuh cu Hakha holh a hmangmi an si.


Chinland Guardian: CYO nih North America ah zeidah cuhlan a rak tuahmi an si? North America chung lawng si loin a lenglei ah tah zeidah a tuah?

Salai Lairamthang: Chin miphun chiatnak le thatnak ton caan ah biatak tein tawlrel khawh a zuam zungzal. Regional Area cheukhat ahcun Chin National Day tuahnak zong ah a cawlcang bik tu an si. CHRO riantuannak, Khrihfabu riantuannak le Nunphung le caholh lei riantuannak, Chin State lam cawhnak ( Hmandaw Lam cawhnak) tiang in fund kawlnak tuahtu a si.

Chinland Guardian: Ramdang i a ummi Chin mino hna he i hawikomhnak le pehtlaihnak nan tuah maw? Tuah tah nan i tim maw?

Salai Lairamthang: CYO cu zanghlei cawi, mah thazang chuah in rian a tuanmi bu kan si tik ah ramdang um Chin mino hna he atu tiang ah fek tein pehtlaihnak a ngei kho rih lo, hmalei ah cun biatak tein pehtlaihnak tuah i, hmun khat ah riantuanti kan i tim. A si khawh ahcun Global Chin Youth Organization tibantuk bu pakhat dirh khawh dingah chunmang kan manh.

Chinland Guardian: Hi bantuk ramhuappi in riantuannak ah zeidah a har bik i zeidah nan i lunghmuih bikmi a si?

Salai Lairamthang: Punghman phaisa lutmi fund kan ngeih lo caah phaisa thazang in kan der I, kan duhning in rian kan tuan kho lomi hi a har bikmi a si. Asinain mah bantuk harnak lak ah mino hna nih CYO riantuannak ah an lung a thawh pengmi le an zuam pengmi zanghlei cawi in thazang an chuah khawh pengmi hmuh tik ah mah cu kan I lunghmuih bikmi le kan caah thazang tha bik a si.

Chinland Guardian: CYO hi a ra laimi kum 10 ah zeizah siseh ti saduhthahnak nan ngeih? Cu kum 10 pinlei ah teh?

Salai Lairamthang: Hi hnu kum 10 chungah US le Canada ram Chin miphun umnak vialte ah CYO Regional Area dirh khawh dih i zuam ding, NGO nganpi pakhat bantuk in rian a tuan khomi bu siseh ti hi kan sa duhthah a si.

Kum 10 pin lei ahcun vawleicung Chin mino vialte a fumtom khotu Global Chin Youth Organization Bu pakhat dirh khawh i zuam ding, kan miphun thazang a funton khotu le kan miphun nih bochan tlak taktak mino bu si kho seh ti hi kan saduhthah a si. Hmailei ahcun Chin miphun le Chin ram caah a ken kip thanchonak a tuah khotu bu pakhat tiang khi si kho te seh ti khi kan saduhthah a si.

Chinland Guardian: Vawlei cung Chin mino hna sinah biacah duhmi

Salai Lairamthang: Khoi ka kan umnak ram cio ah kan miphun sinak tlau lo ding, kan nunphung le kan ca kan holh tha tein runven I zuam ding, kan kal tak cangmi kan ram philh lo in kan si khawh tawk cio in kan ram le miphun caah tiantuan I zuam ding, kanmah le kan umnak ram cio ah zohchunhtlak citizen si I zuam cio ding, kan miphun le kan ram caah van arfi bang zohchunthlak mino si I zuam ding, tuchun mino hna kan sining nih hmailei kan miphun dirhmun lai a rel te lai ding kha philh lo ding, tuchun mino thaizing hruaitu si lo in, tuchun mino, tuchun hruaitu si I zuam hna usih.


Chinland Guardian: Atu lio USA le Canada a ummi mino hna nih an tonmi a tlangpi - harnak, buaibainak le a dangdang? Cucu zeitindah CYO nih bawmh le thaṭer ai timh?

Salai Lairamthang: Atu lio mino tampi nih an tonmi harnak cu culture shock a si. Mipeem thar kan si caah mino tampi cu thutdirning, eidinning, holh le ca le riantuannak ah harnak tampi kan tong cucu atu lio chin mino hna nih kan I buaipi ngaingaimi a si. Mah caah cun atu bantuk in CYO Conference te hna tuah i, pakhat le pakhat thazang I pek, lam I chimh le I cawnpiak kan herhnak cu a si.

Chinland Guardian: CYO tuanbia tawi
Salai Lairamthang: CYO cu 2001 kum US ram Michigan State Battle Creek khua I, Lai seminar ( Hakha Holh a hmangmi) a voikhatnak ah rak dirhmi bu a si. Tukum cun kum 10 a tling ve cang. Conference voi 6nak kan tuah a si lai. US Cozah sin ah tha tein registered a tuahmi bu a si.

Relchap »

Posted in: Itonnak

Muiṭawn Suaithiam Vapual he Biaruahnak

Note: Chin Muiṭawn suaithiam Pu Chan Thawng Ling, kum 44, mipi nih theihbiknak a min ah Vapual cu 1980 thawk in Muiṭawn a rak suai cangmi a si. A nupi le a fale 5 he Mizoram Aizawl khualipi ah khua a sami an si i, Aizawl khua ah Private Boarding School a tuah liomi zong a si. Kan hnuzarh chungah Chinland Guardian nih biaruahnak an tuah i, cu an tuahmi biaruahnak cu Seihnam ah kan rak chuah ve. —Seihnam

Vapual he chawnhbiak na duh ah cun: 919774630781 chawnh khawh a si.

CHINLAND GUARDIAN : Zeitik in dah zuksuai hi na rak thok i zeitindah zuksuai hi duh le zuam na rak i thokning a si?
Vapual: Zuksuai hi tang thum ka si lio hrawngin kaa thok. Kan u Pu Thang Cung Nung (atu Mizoram i siangrunsang cachim a ṭuan liomi) hi Hakha kan inn ah ca a rak cawng bal i zuksuai a thiam, cawnnak cauk zong a rak ngei i cucu ka rak i zoh i ka rak suai tawn. Cu pin ah ka u Tawk Cung (PPP) le a hawile pawl hi an rak suaiṭi tawn hna i ka rak i cawn ve hna. Ka pa ‘blank paper’ hi a thli tein kan rak lakpiak i a thli tein ka rak suai tawn.

CHINLAND GUARDIAN : Aho tal nih asiloah aho zuksuaimi tal nih ‘influence’ an rak in tuah el maw? Asiloah, aho zuksuaimi dah thazaang a rak in petu a si? Cawnnak na rak ngei el maw?
Vapual: Siangrunsang ka kai hnu, Thantlang kan um lio ah ka nu nih Rangoon in cawnnak cauk a rak ka phorh i cucu ka cawn pin ah Pu Saw Duh luai (Falam) sin hna ah ka rak leng i ka rak hlathlai pah bal. Keimah thathawhnak in a herhmi paohpaoh ka si khawh tawk in ka rak suai, sianginn ca i a herhmi ti bantuk tete zong.

CHINLAND GUARDIAN : Atu hnu ah teh muiṭawn na suai tikah zeitindah na cawn bik – zeitindah nangmah le nangmah naa tharchuah bik?
Vapual: Rangoon sianghleirun ka kai pah in kum hnih Art School ah ka rak cawng manh. Cu lio ah cun kan kainak sianghleirun chung i art cawnnak bik te cu a rak buai caah a dih tiang ka peh manh lo. 1988 ram buai sianginn khar chung ah khan Aizawl ah ka hawipa Hruai Tu he kan rak tlawng i Pu Hram Tlai Laitlang tlun a rak i timh lio a si caah a dawr thla 5 chung kan rak hngah piak i, cuka ah cun Rangoon i ka cawn manh lomi ‘Oil Paint’ hi ka rak tawng hmasa, ka rak i chap ngai. Cu hnu cun Thantlang ah Art School ka rak hon ve i ngakchia sianginn khar chung ka rak cawnpiak ve hna. Cuka i ka cawnpiakmi hna chung cun Hakha i zuamnak ah pa khatnak a hmumi zong an um bal. A chimtu si ah cun anmah nak in kan rak i chap deuh in ka hngalh.

CHINLAND GUARDIAN : Mipi nih kan thei lo ngai – zuksuai phun hi a tlangpi in phun zeizahdah a um i atu i na suaimi hi zeiphun dah an si i ziah mah hi na suai khun?
Vapual: Art ti mi hi a phun a tam tuk nain, kan hngalh fian khawhnak ding ah cun, realism (a si ning he aa lo bak i suai) ti le modern (realism uar deuh i suai) ti le abstract (thil sining piin in suai) tiin ṭhen usilaw kan fiang bik lai dah. Nan hmuh tawn ko lai, zeidah an suai duh ti hmanh kan hngalh khawh lomi khi a suaitu nih cun a lungthin dihlak in amah diriamhnak in a suaimi pawl khi. Hi bantuk hi kei zong nih ka duh ngai, modern he hin.

CHINLAND GUARDIAN : Zuksuai ahhin zeidah a har bik? Asiloah, zeidah dawnkhantu bik a si?
Vapual: A suai hi cu a har lo. Ruahnak (idea) hi a biapi. Nan hngalh ko lai ruahnak a chuah bak ah cun voi 1 ah 10 leng te hna ka rak thlah tawn hi. Ruahnak a chuah cang ah cun zaanṭim i thawh i catlap te i chinchiah ka hmang. Deilei 3 tiang hna hngilh loin ka um tawn. Cawnpiaknak aa tel lomi hi cu a sunglawi lo caah cawnpiaknak aa telmi hi ka ruat deuh. Cun holh sawhsawh si loin ruah chap awk a ṭhami tete telh chih peng kai zuam. A caancaan te lawng ah nih sawhsawh awk te ka telh tawn.

CHINLAND GUARDIAN : Zuk na suai ruangah asiloah na suaimi zuk ruangah mi nih tinak le nehsawhnak na tong bal maw?
Vapual: Zuksuai ruangah hin mi nih nehsawhnak ti bantuk hi cu ka tong bal lo. Kan suaimi a sunhlawining a kan hngalhpiak lo ca belte ah hin ai a puang pah tawn. Thilman dang he aa lo lo ti hi an hngal thiam tawn lo. A man kan hauhmi a si lo tuk i a kan det i zuarnak cun ṭhenh lawlaw khi kan ca ah cun a nuam deuh. A hngalmi cheukhat nih cun an kan thangṭhatnak bia tete an chim tawnmi hi kan ca ah cun tangka tampi nih a cawk khawh lomi khi a si.

CHINLAND GUARDIAN : Muiṭawn pinah phundang zuk na suai el maw? Zei bantuk hna dah an si?
Vapual: 1990 kum ah Aizawl ka rak phan than. Siangcachim tuan pah in ka suai peng i exhibition zong ah ka rak i tel ve, U Tlai (Pu Hram Tlai) te hruainak in. Atu tiang Mizoram ka um ah hin voi 10 leng exhibition ah cun ka tel ve cang. Signboard, casseṭe cover, cauk phaw ti bantuk zong ka suai peng. Keimah tein private sianginn ka dirh hnu tu cun caan ka ngeih ti lo caah a herh taktak, an ka fial mi maw, exhibition ca ti dah lo cu ka suai kho ti lo.

CHINLAND GUARDIAN : Mizoram cozah nih na zuksuaimi piahpuai an tuah i Mizoram sianginn zongah cawn ding tiangin ruahnak an ngei tiah kan theih. A kong tam deuh na kan chim kho hnga maw?
Vapual: Kan ngakchiat lio te hin ka pa nih Shwe Thway cartoon cauk hi a rak kan lakpiak i tang 3 ka cawm hin Kawlca hi ka duh deuhmi pawl cu ka rak i leh khawh. A suai tu hi Thantlang Mekazin ah 1982 kum ah khan ka rak suai hmasa bik. Rangoon siangin kan kai khan Chokhlei mekazin ah tawlreltu ka si khan cartoon cu ka peh na tein cartoon cu a hlei in ka cawng hlei lo.

Zuksuai kaa manh theng ti lo i ka um har caan paoh ah ka suai. Aho rel ding zong ah ka hei ti hlei lo. Ka palh lo ah cun Rungcin email group ah 2002 kum khan ka rak thlah. Kha ti te khan ka zuam chin lengmang i atu tiang ka pehmi hi a si. Laiholh te lawng in ka ṭial tawnmi a si i ka unaupa H. Hmun Siam nih Luseiholh in let u sih a ti i, cuticun Luseiholh in 2003 kum ah cauk hmete in ka rak chuah (saram dawtnak lei). Cucu Mizoram Cozah Deputy Speaker nih a ka onchuahpiak. Mizoram i a voi khatnak a si lai tiah ka zumh. Mah hlan deuh cun cartoon he a peh tlaimi cauk khat thup in ka cawk i ka cawn, ka suai, ka thai. TV zong ahhin cartoon channel hi ka zoh huam tuk i an ka sawi tawn. Milai upa pi nih an ka ti i a deh deh khat tal nan suai in nan cawlter kho lai maw ka ti tawn hna.

Cuticun 2009 kum ah khan 1st solo wildlife cartoon exhibition kha ka tlamtlinh khawh. Mizoram Chief Secretary Pu Vanhela Pachuau nih a ka honpiak i Cheif minister Pu Lal Thanhawla te nu pa le cozah rianṭuan lutlai tampi nih an rak ka conglawmh ngai. Pu Hawl nih cun Education Department hruaitu pawl ka chimhpi hna lai i nangmah he kan i tong te tuah hna lai, cawn ding ah tuah awk a ṭhat ah cun tuah kho u sih ti ka duh a ka ti. Cucu daily news zongah an langhter. Atu tiang cu cozah an i manh tuk lem lo caah cukha ka va ti rih lem lo. Timhlamhnak tu cu kaa manh can tete ah ka rak ngei ve.

CHINLAND GUARDIAN : Zuksuaimi kong he pehtlai in Mizo mipi le Chinmi (Burma) nih ‘response’ le ‘appreciate’ kan tuahning na kan hmuhning na kan chim kho hnga maw?
Vapual: Zuksuai he pehtlai in kan mipi hi kan tlawm tuk pin ah a hngal thiammi chinchin cu tlawmpal te lawng kan si caah tha cu a chia ko. Pawcawmnak ding ah cun Fine Art hi cu a si kho rih lo tluk a si. Signboard suai menmen tete i pawcawmnak kawl ko lo ah cun a har ko. Kan ram a har caah hi bantuklei pahrang a ngei komi zong nih va cawn i timhnak cun tangka kawl hi a biapi tiah kan ruahnak a kal caah a poi ngaingai tiah ka ruah. Na tein lungdongh thai ding cu a si lem lai lo.

CHINLAND GUARDIAN : Cartoon na suaimi pawl hi mipi nih an duh ngai i nih a chuah lawng si loin sullam a ngei. Nangmah nih tah a hnu i na zoh than ah na nih a chuak tawn ve maw?
Vapual: Keimah lawng nih ka hmang ve. Ka philh cia mi ka zoh ṭhan ah hin ka nii leen ṭhan va tawn ko.

CHINLAND GUARDIAN : Atu tiang cartoon na suaimi dihlak zeizahdah a si hnga?
Vapual: Cartoon hi a phunphun hei ti ko ning law, nunphung, biaknak, dothlennak , fimcawnnak, saram dawtnak ti lei ka hei suai dih pah i ka kutneh aa telnak mekazin, journal, news hei ti bantuk ah hin ka hngalh khawh ning ah cauk phun 25 leng a si cang lai dah, (email i an laak chin i cazual an chuahmi chim loin) Mizoram le kan ram chung chuakmi ah. Cartoon hrimhrim ka suaimi hi 2000- 3000 kar hi cu a si cang lai tiah ka zumh.

CHINLAND GUARDIAN : Nangmah na siaherhmi chap le chim na duhmi
Vapual: Kan miphun i hi bantuk pahrang a ngeimi ngakchia an tam tuk ko. Lam kan hmuhpiak lo hna caah a si. Nanmah cio zong ka ngakchiat lio ah cun ka rak huam tuk nain a ti mi nan um ko lai. Hi hna pawl hi thazaang pek thiam in cawnnak lei hna ah kalter kho hna u sih law ti hi ka saduhthah nganpi a si.

Cun atu i Mizo holh i ka chuahmi saram dawtnak ka suai ciami hi kan holh tein chuah khawh i a lak in Laitlang ah phaw kho hna u sih law mi tampi thinlung ah rian tha a tuan hrim lai ti ka zumh ko nain ka dirhmun nih a tlinh bak lo i a poi ngai ka ti. Email i nan rel tawnmi hna zong hi a rel lomi mi tam deuh nih an rel khawhnak hnga tuaktan a hau ka ti. Direct i i cawnpiak kan duh cio lo caah nihchuak pah tungmi bia tawi tete hi cu aho paoh nih kan pom ko lai.

Relchap »

Posted in: Itonnak

Seihnam & Pu Ngun Mang Biaruahnak

Seihnam: Avoi 482nk

SEIHNAM: Laitlang chuahnak le Malaysia na phak kum?
Pu Ngun Mang: Ka khua cu Thantlangpeng Vomkhua khua a si. 1996 ah Malaysia ka phan. 2004 December thla ah Laitlang ah ka va tlung ta i 2005 ah Malaysia ka rak phan ṭhan.

SEIHNAM: 'Immanuel Charity Home' min bunh in zohkhenhnak nan tuahmi kong he pehtlaiin a tawinak in na kan chim kho hnga maw?
Pu Ngun Mang: Zu nih a nun a ṭemṭawnmi hna le amah tein a nunnak Pathian lei ah aa pe kho lomi pawl caah tinhbikmi a si. Laimi nih mission rian kan ti i, theihlomi miphun dang Kawl miphun tbk sin ah kan ṭuan i, kan hmaikaa i a ummi kan miphun sin ah mission rianṭuan ding hi a tam tuk ti ruahnak kan ngei. 2006 kum lio zongah CCF ah rak tuah a si. Laimi lam pawngah a rilmi le zule sa nih a tlaihmi ka hmuh hna tikah ka nunnak nih a celh lo i, mah bantuk pawl zohkhenhnak tuahlo awk ṭhalo in kan nun ah a um. I, kanmah CCCM Khrihfa bu zong nih kan miphun zu le sa nih a tlaihmi hna le biaknak lei ah thazaang a dermi chanhchuah ding hi kan i tinhbikmi cu a si.

SEIHNAM: Mah zohkhenhnak chungah minung zeizatdah an kai? Zeitik in dah nan rak thawk i, zeitindah nan zohkhenhning hna a si?
Pu Ngun Mang: Mah ‘Immanuel Charity Home’zohkhenhnak chungah tuhi minung 10 an kai kho i, May 17 ni in kan rak thawk, Zarhthum fai a si cang. Zing/chun/ zan tiin Pathian bia cawnnak an ngei kho.

SEIHNAM: Tu bantuk Camp nan chiahmi hna ah minung rikhiahnak nan ngei maw?
Pu Ngun Mang: Hi zohkhenhnak hi hramhram in mi va dawh kan i tim lo. Hi rianṭuannak cu chikhat ca lawngah kan i tinhmi a si lo. Laimi Malaysia kan um chung ca tiang kan i tinhmi a si. Kai a duhmi nih hi Camp ka um thawk in Pathian lei karhlannak ah ṭhatnak ah a ka hruai lai ti a ruatmi an si ahcun rikhiah loin cohlan an si. Camp i a lut cangmi paohpoah cu a tlawmbik thlathum chung, nupi ngei an si ah tlangval an si ah duh paoh in chuah a ngah lo. Camp chung i a lut cangmi nih Pathian lei ah kanmah tein kar kan hlang kho cang ko lai an ti hlan chung paoh cu um khawh peng ding in timhtuah piak an si. Voidang camping sawhsawh bantuk si loin thlah awk an tlak le tlaklo zoh in thlah te ding ti hi kan i tinhmi a si.

SEIHNAM: Nihin tiang kar nan hlannak chungah hlawntlinnak nan hmuhmi a tawinak in?
Pu Ngun Mang: Pathian dawtnak in kan nau le zong hlawhtlinnak an ngei. Tu zongah mitthli thlak in thla a cammi zong an um. Tehte zong a khang khomi le anmah pumpak hrim in sermon zong zeimawzat a ti khomi an um. I, Pathian nih an nun a thlen hna ti kan hmuh i kan i lawm khun.

SEIHNAM: 'Immanuel Charity Home' dirhnak kong ah bawmchantu nan ngei maw?
Pu Ngun Mang: Aho hmanh bawmchantu an um rih lo. CCCM Khrihfabu hi biapi cu a si ko. Pathian nih mi lungthin ah rian a ṭuan i kan dirhka in minung 13 hrawng nih zing zan eidin ding tbk cu an pek pah hna.

SEIHNAM: Malaysia ram ah rithai-sii a hmangmi (upa/ngakchia) an tam ngai, hi hi zeitin na hmuh ning a si?
Pu Ngun Mang: Si, mah rithai-sii a hmangmi an um pahmi hi lungrethei taktak a si. A ruang cu , kan biaknak a derthawm caah a si tiah ka ruah. Cun, nulepa nih fale chimh cawnpiaknak kan daithlan ruangah a si kan ti khawh fawn. Fale cu nulepa nih an umkalnak hi kan theih hrim hna awk a si tiah ka ruah.

SEIHNAM: Atu lio Malaysia ah Laimi nih kan tonmi chungah zei hi dah a biapi bik in na ruah?
Pu Ngun Mang: Ka hmuh ning ahcun: kan biaknak hi Politic le a pengtlang deuh ah hman kan timh caah hin kan Pathian ai lawm lai lo ti hi ka phan cemmi a si. 1nk ah Pathian kan i bochan ahcun hlawhtlinnak kan hmu lai tiah ka zumh. Pathian bia lei ah i biatak deuh usih. Biana ah, bu thar pakhatkhat a chuah tik zongah a chuak tharmi zong nih a um ṭhingnak bu kha dohnak ah kan hman hna, a ṭhing zong nih soiselnak ah kan hman hna. Bu thar a chuahmi kha a derthawm ahcun a um ṭhingnak bu nih thlazacampi ve ding tihi ka ruahmi a si.

SEIHNAM: Laimi kan i hruainak ah community pakhat le pakhat lungthinkhat tein rianṭuanṭi khawh hi a biapi ngai. Lungrual tein kan ṭuanṭi khawhnak dingah zei lungput dah ngei usih law a ṭha na ti?
Pu Ngun Mang: Bu khat le bu khat lungrual tein rian kan ṭuanṭi khawhnak ding ahcun; Dawtnak le zawnruahnak taktak kan ngeih a herh tiah ka ruah. Lutlai si duh ruangah rian ai khinmi Laimi kan um pah. Hi hi kan hrial a hau. Dawtnak taktak a ngeimi kan si ahcun zei bantuk bu he paoh rian kan ṭuanṭi khawh ding a si. Hnahchuah nun kan ngeih lo ding hi a biapi hringhran.

SEIHNAM: Malaysia Laica chuak pawl na hmuh ning?
Pu Ngun Mang: Laica tein caan hmaan tein ca nan chuah khawh pengmi hrim hi a ṭha tuk ka ti lengmang. Hlan deuh ah khan cun mipakhat nih mah pumpak laar duhnak deuh ah a rak hmangmi an um pah. Kan Laica tein nan chuahmi Cazual 3 renglo a um ve cang tikah miphun dang hmai ah kan za ngai tiah ka hmuh. Ca nan chuah tik tu ah edit tu ṭha deuh in kan zuam piak ulaw ṭha tuk hnga.

SEIHNAM: SEIHNAM tawlreltu sin ah na siaherh bia tlawmpal in:
Pu Ngun Mang: Keimah lei cah duhmi cu; Seihnam hi kap tampi in rian a ṭuanmi nan si i hohmanh thleidannak um lo tiin rian nan ṭuan caah a ṭha tuk. Thlacam nenh bu tein ca nan chuah lai tbk ah timhtuahnak ngei kho ulaw ti kan duh piak hna. Laimi caah nan fa lo a lianbik nan si tiah ka ruah. Nan rian hi a biapi tuk mi rian a si i, lungdong loin i zuam peng ko uh tiah biacah kan duh hna.

SEIHNAM: Ramthumnak kal cang ding na si bantukin tulio nan tuahmi zohkhenhnak cung i na siaherhmi a um maw?
Pu Ngun Mang: Atulio kan tuahmi cungah ka sia cu a herh ngai ko. Nain keimah ka mipum cu a kal lai nain ka lungthin, ka ruahnak cu hika ah a um ko. Zohkhehtu ṭha zong an um ko i ka sia a rem ngai ko.

SEIHNAM: Kan biahalnak caan na kan pek caah kan i lawm.
Pu Ngun Mang: Siaherhnak he biaruahnak nan ka ngeihmi cungah kai lawm tuk ve.

Relchap »

Posted in: Itonnak

Seihnam & Van Biak Thang Biaruahnak

Seihnam: 481nk

Seihnam: ‘Paul Harris Fellow’ timi minṭhatnak an in pekmi thawng kan rak theih i kan rak in lawmhpi tuk . Mizeibu nih dah an in pekmi a si?

Van Biak Thang: Kai lawm tuk ve. Nain, a hmasa bik ah langhter ka duhmi cu, hi laksawng hi keimah lawng nih tuah in hmuhmi a si hrimhrim lo ti kha zakhat ah zakhat ka hngalh i kan zapi te caah keimah nih lam nai cem ka um ruangah ka va lakmi tu a si. Phundang chim ahcun midang nih lawppiak dih hnu, kawl tung hram ah kawl a suttu men khi ka si ko. Pumpululh chuih a dih tikah a teitu cu kawl suttu si loin a bu tu kha an si caah ram le miphun caah pumpululh a chuihtu hna le a leng in a ṭanhtu hna cungah lawmhnak le upatnak um ko seh.

Hi laksawng hi ‘The Rotary Club of Bideford’ timi Englandram tanglei a ummi nih an ka pekmi a si. Anmah pawngte ahhin a dang bu pakhat an um ve i cucu ‘The Rotary Club of Bideford Bridge’ ti a si i annih hi nu tel loin pa lawngte an si. Hi bu zong nih biachim an ka fial i Burma kong le Chin mi kong suimilam cheu hrawng ka chim i biahalnak le bialehnak suimilam cheuhrawng caan kan hmang. ‘The Rotary Club of Bideford’ bu tu hi cu nu he pa he cawh in a kalmi bu a si. Hi bu nihhin ramleng lawng si loin anmah khua kiangkap le anmah ramchung hrimhrim ah a tlamtling lomi zohkhenhnak ti bantuk, harnak a tongmi bawmhchanhnak ti bantuk rianṭuannak kha an ngeih. A tlangpi in chim ahcun hi bu nihhin ‘mi va bawmh’ kha an tlaihtleeng a si.

Seihnam: ‘The Rotary Club of Bideford’ hi zeitik kum ah dah an rak dir hi, nihin ni nangmah tiang ‘Paul Harris Fellow’ minṭhatnak an pek cangmi hna hi pazeizat dah an si? Kum khat voikhat in maw mah minṭhatnak hi an pek hna?

Van Biak Thang: Hi bu hi 1925 kum ah rak dirhmi a si i atu hi kum 86 a tlinnak lawmh dingah an i tim cuahmah. An ka chimhnak ah June thla dih lei ah tuah an i tim. Anmah nih an ka chimhnak ahcun Paul Harris Fellow laksawng hi Rotary Club nih a sang bik an pek khawhmi upatnak le theihhngalhpinak a si i Kawlram mi ahcun keimah lawng hi pekmi na si rih e an ti. Cu hlan ah mi zei bantuk kan rak pek bal hna ti cu an chim lo. Hi laksawng peknak kong he pehtlai in caankhiahmi an ngei lo. Pek awk a si ko tiin an ruahmi a um ahcun cucu an chungtel sinah theihternak an tuah, an i caih i zapi nih an hnatlak hnu ah pek a si, tiah an ka chimh.

Seihnam: Zeibantuk rianṭuanmi dah, hi ‘The Rotary Club Of Bideford” nih hin minṭhatnak hi an pek hna?

Van Biak Thang: An tlangtar pakhat a simi cu ‘Service over Self’ ti a si i a tawi fiannak in chim ahcun mah pumpak pinlei ah mi bawmhchanh rianṭuannak ti khi a si. A bikin an zohmi cu harnak a tongmi hna caah thazaang chuah in rian a ṭuanmi hna rianṭuannak kha theihhngalhpinak le ṭanpinak langhternak kha a si. Hi bu chungah a ummi chungtel cheukhat he kum sau ngai kan i thei cang i email in ca kan ṭialmi, rian kan ṭuannak le maivan (website) i kan chiahmi tete kha an rak rel lengmang ve. Cun, nikum ah voikhat biachim an ka sawm i suimilam cheu deng tiang ka rak chim hnu ah biahalnak le bialehnak caan kan rak ngei. I, ka ruahnak ah lakhruakpi in biakhiahnak hi tuah dawh cu an si lem lo. Cuti ka chim tikah zeidang si loin an thil tuahmi kong kha ka fianter duhmi a si.

Kawlram cozah kong le thil sining a thei pahmi an um bantukin Kawlram hi khoika set ah a um ti a thei rih lomi zong an um. Bia tlawmpal chim dih hnu ah biahalnak le bialehnak in caanhman a si ṭheu i cu ko cu a har tiin ka ruah. A ruang cu kan ngakchiat liote khan kan rak hman tawnmi a si lo caah.

Seihnam: Hi minṭhatnak hi a maan in tuak ah zeitluk maan hrawng dah a si hnga? Hal awk ah a vun i dawh lo deuh nain tangka fang hna aa tel chih maw?

Van Biak Thang: Hi laksawng chungah ai telmi cu upatnak roca (certificate), tangbenh (gold pin) le tang-oih (gold medallion) an si. Cun, hi club ah chungtel ka si colh i khuaza kip ummi club sinah i tel khawh a si tiah an ka chimh. Phaisa fang ai tel lo. Cucu ka tlaihchan ngai. Zeicatiah, phaisa mit tel loin rianṭuanmi le an rianṭuannak an langhtermi nih an sining a langhter ngai tiah ka ruah caah. Phundang in chim ahcun a thiang khun in ka hmuh. Cu ruangahcun a man in tuak awk a ṭha lomi a si tiah ka ruah.

Seihnam: ‘Paul Harris Fellow’ an thok kum le Paul Harris tuanbia tawi na kan chim kho hnga maw?

Van Biak Thang: 1905 kum February 23 ah biaceihtu Paul P. Harris nih Chicago khua, USA ah a rak thokmi a si. An rak thokka ahhin amah he rianṭuan ṭimi hawikom pathum he Paul Harris a hawipa Sylvester Schiele zungah meṭing an rak tuah i zarhkhat hnu zarhkhat an meṭing tuahnak zung kha an thlen lengmang caah ‘Rotary’ tiah an auh. Amah Paul Harris le a hawi meihol zuartu Schiele pinah meṭing a kaimi hna cu suikhur cawhlei a thiammi Gustave E. Loehr le thilthitu Hiram E. Shorey an si.

Cuticun a karh chin lengmang i atu ahcun vawlei cungah 33,976 bu an um i chungtel nuai 1.22 renglo an um. Vawlei lei bu a si i miphun, vunzawng, zumhnak, nu le pa, le ramrian ah hmuhnak ai dangmi thleidannak um lo tein dirhmi le a kalmi bu a si. ‘Rotaract Club’ timi zong a hong chuak i cucu kum 18-30 karlak deuh minung an si hna. Cun, khuaza khua kip ah mino 12-18 karlak bu pawl kha ‘Interact’ an ti ve hna. An cawlcanghning cu zarhkhat voikhat ti bantukin an i tong hna i chuncaw asiloah zanriah an ei ṭi hna. Cu caan cu ser in hmunkhat ah an i timhlamhmi hmuitinh tlamtlinter dingah rian an ṭuanṭi hna.

Seihnam: Hi minṭhatnak na hmuh i, na (felling) tlawmpal in:

Van Biak Thang: Ka ruah lengmang tikah kai lawm tuk ko nain ka lung ah a taang cemmi cu hi laksawng a ratnak le a sullam hi a si. Cucu, zeidang si loin kan mipi nih harnak an tuarmi a dih rih lo, an tuar ko rih timi a langhter ruangah a si. Mipi nih harnak tuar hna hlah seh law, hi laksawng hi an ka pe hnga lo. Cucu ruah set tikah lungfak ngaingai a si. Asinain, kan harnak le kan tuarnak an kan theihpi, thla an kan campi i kan in dirpi ve hna timi dirhkamhtu kan ngeihnak a langhtermi hi kan thazaang pakhat a si ve.

Hi laksawng kong hi an ka chim cia lo i biachim ding sawhsawh in kaa thawh. Mipi an hong chuak i caan an thok tiang zongah ka thei lo. Caan an hon thok hnu i keimah biachim caan a si rua lai ka ti lio ah an hotu pa nih: ‘Tuchun hi nangmah laksawng pek ding caah kan timhtuahmi a si’ tiah a thanh. Ka lau tuk i nan holh i ‘surprise’ timi a sullam fiang tein nan ka theihter tiah capo biatak in ka chim i an ni len.

Seihnam: UK ram nih ralzaam hi a cohlan pah hna ti thawng kan theih. Chin miphun hi UK ram ah ralzaam dirhmun in kan lut kho te lai tiah na ruat maw?

Van Biak Thang: UK ram chung ahhin lam phunphun in a rak lut i ralzaam a sokmi thah cawk loin an um. Cu pawl kong cu an ti cawk ve rih lo. Cucaah, a lenglei in mi tampi an la tiah kan theih. Asinain, a cheukhat hmun ah cun ramtang i a zammi hna Karen pawl minung tlawmpalte an lak hna. Kawlram kong he pehtlai in cun Karen lawng hi a bu in lakmi an si rih tiah kan theih. Hmailei kong cu kan chim kho lo nain Chinmi zong hika ram ah kan phak khawhnak dingah lungdong loin UK cozah sinah bia kan chim i rian kan ṭuan i kan i zuam a hau rih ko.

Seihnam: UK cozah nih Kawlram cozah thar cungah a ngeihmi lungput na kan chim kho hnga maw?

Van Biak Thang: Atu lio UK cozah hi party pahnih ai fonmi an si. Thimnak an tuah lio ah ai zuammi party hna nih cozah ser kho dingin me an tei lo tikah ai ral bakmi bu pahnih an i fonh i ‘Kan mipi caahcun kan thin kan i ṭhum lai i rian kan ṭuanṭi ko lai’ an ti i atu hi party pahnih fonhmi cozah an si. Hi cozah nih Kawlram kong hi biatak ngai in hma an lak. Kawlram cu vawlei cungah a hranhram in mipi nam a neet i a tuahtotu ram ṭha lo bik pakhat ah an telh i ramchung ṭhanchonak zongah bawmhnak a let in pek ding ai tim tiah cozah nih thawng a thanh. WFP (World Food Programme) le Kawl cozah nih mautam ruangah paam a tlun i harnak a tongmi hna an um lo an rak ti lio ah a kut a zo i a kan bawmchantu hmasa cu UK cozah an si. An parliamen zongah Kawlram kong he pehtlai in Kawlram kongah caihhmainak le biaruahnak an ngei peng. Mipi nih kan inmi hi kanmah tein a chim zia zong kan i thiam lo tikah kan sining set hi an theihmi tampi pinah an rak theih lomi tampi a um rih. Cucu, kan ti khawhning cio in kan chimh hna, kan fuh hna le kan theihter hna kha a biapi ko.

Seihnam: Seihnam reltu mipi sin ah na lungum bia tlawmpal in:

Van Biak Thang: Kan ti khawhnak zawnte cio ah lungpuamnak le phorhlawtnak um lo tein mipi caah kan i tel i kan tuah khawh kha a biapi hringhran. Innpi kan si khawh lo hmanh ah thirkhenh pakhatte kan si khawh ahcun cucu kan i lawmh ding a si ko tiah ka ruah. Furpi mei-alh bang van chem ka lawngah pup tiah a alh i a dai ṭhan lengmangmi kan si lo ding a biapi fawn. Kan harnak hi kan haarnak si hram ko seh.

Seihnam: Caan na kan pek mi cungah kan i lawm tuk hringhran.

Van Biak Thang: Kei zong kai lawm tuk ve.

Relchap »

Posted in: Itonnak

kan in ton...

kan in ton...

Relchap »

Posted in: Itonnak