Rev. Dr. C. Duh Kam & Seihnam Biaruahnak

Seihnam: Avoi 487nk [July 17, 2011 ]

Seihnam: Na chuahkehnak le na ṭhannak, sianginn na kainak le tulio na rianṭuami a tawinak in:
Rev. Dr. C.Duh Kam: Thantlangpeng Thau khua ka si. Cinzah hrin ka si. High School hi 1975 ah Hakha in ka rak awng. Cuhnu ah siangcachim rian 1980 kum tiang ka ṭuan. Tanghra ka awn ka ah ka khuami nih Pathian rianṭuan ding in voi thum tiang an rak ka fial nain ka rak duhlo i ka rak al hna. Siangcachim ka ṭuan hnuah Pathian rianṭuan hi ka lung ah a hung um. Cun a bik in Mirangca thiamnak ding ahhin Mirang Baibal ca ka rak rel tawn. Lai baibal a chuah hlan a si caah Mizo baibal ka rak i cawk, cun, Rev Dr. Sang Awr nih Mirang Baibal a rak ka pek i, mirangca thiam duh ruangah Falampeng Lun khua siangcachim ka ṭuan lio ah, mirang Baibal ca hi biatak in ka relnak in Pathian duhnak, Pathian rianṭuan duhnak ka lung ah a hung um a si. B. Th hi Rangoon MIT ah ka rak kai, Cun 1988 kum ah B.D zong Rangon MIT in ka dih. Cu ka dih cun Thau Baptist Church ah Pastor rian ka ṭuan. 1991 kum ah USA ah Study tuah ding ah ka rak kal. Prenceton Theological Seminary ahhin M.Th ka kai i June1992 ah a rak dih. Dalton Hau ah Doctor of missiology ka kai i kum li ka kai hnuah 1997 ah ka dih. Cun Siizungah Pastor rian zong kumkhat le cheu a rak ṭuan. Cun Texas state social service ah kum 9 a rak ṭuan. Chin Mission Baptist Church nih Pastor ah an lak i Wishington DC ah kan i ṭhial. Nihin tiang cu CMBC ah rian a tuan.

Seihnam: Tutan Malaysia na rat hi zei kong bik ah dah a si?
Rev. Dr. C. Duh Kam: Tutan Malaysia ka rat hi CCF Civui ah a si. Hi hlan deuh ahhin American Baptist Churches i GS Rev. Dr. Roy Medley nih, Malaysia Chin ralzaam va tlawng ding in a kan sawm cia. Cun, Baptist World Alliance Conference zong a um pah caah vun komh pah dih ding in ka ra. Nain vanlawng tiket a tlamtlin lo caah a ni le caan ah ka phan kho lo nain Baptist World Alliance Conference tu hi nithum lawng ka kai kho. Rian herh pathum ngei in tutan ka rat hi a si. American Baptist Churches hruaitu hna le Saya pek, Rev. Rollin Van Bik tiin tulio Malaysia UNHCR lubik zong va tonnak kan ngei kho.

Seihnam: Baptist World Alliance Conference ahhin zei bantuk kong dah nan ceihmi a si. Hmailei ah tinhmi le rianṭuan nan i timhmi a um maw?
Rev. Dr. C. Duh Kam: Hi tonnak hi cuti piin ceih ding timi a um lo. Class an ṭhen hna i, mah le kai duhmi kha kai a si. Kannih kan kaimi tuhi Social Issue, Human Issue tbk deuh ah kan kai. Biana ah, hi ka Malaysia ram ralzaam kong repawt peknak zong kha CCF senior Pastor nih a tuah. A donghnak bik zan tu ah zapi te komh in i hawikomhnak le Pathian ṭhangṭhatṭinak kan ngei kho.

Hi conference nih hin timhmi ngaingai ngei in biaceih/khuakhannak cu a um lo nain ramzakip in an sining cio repawt pek le sining i theihpi cio hnuah issue pakhat i theihpi kha a rak biapi ngaingai. Hmailei rianṭuannak kong ah Laimi kong hna issue pakhat in chim tikah mi nih bomhnak kong zong theih khawh a si colh. Hmailei ah Chin issue hna a vun chuah sual tikah tulio i kan rak chimmi le repawt kan pekmi hna hi an rak theih chung cang tikah cun thilṭha ngai a si ding khi a si. Baptist World Alliance hi vawleicung huap ngai a si bantukin tubantuk repawt kan pekmi zong hi thlaici kan tuh bantuk a si ko.

Seihnam: American Baptist Churches hruaitu hna he Malaysia UNHCR lutlai nan va tonmi kongah na hmuhning? Kan theih a herhmi:
Rev. Dr. C. Duh Kam: Keimah kai lawmh ngaimi cu American Baptist Churches i General Secretary pi nih Chin ralzaam kong a kan ṭanpimi hi, a si. Zeicahtiah nihin ni vawleicung thilsining zoh tikah kanmah Laimi ngaingai nih hin thil kan tuah kho tuk lo, mirang hna nih a kan dawt i rianṭuan piaktu ṭanpitu kan ngeih ding hi a herh taktak. A bik in American Baptist Churches hi ramkip ralzaam singkhat renglo a la cangmi an si, anmah pumpak in an cawmmi an um. Laimi chungah an bomhmi hna zong tampi an um ṭhiamṭhiam. American Baptist Churches nih hin Kawlram in ralzaam tam ngai kan phak ve cang bantuk in Kawlram lei ralzaam bomhnak kan herh tikah Burmese Rufugee min bunh in bu an dirh i, cu bu ah cun keimah le Rev.Thla Or Bawitlung zong kan i tel. Kei hi DC ah ka um caah lam nai ka si i meṭing hi caan hmaan tein ka kai kho i cuti cun Dr. Roy Medley te zong hi commitee chungah i theihhngal an si , naihniam tein hawikomhnak tete zong kan ngei kho. Keimah zong hi American Baptist Churches ah General Board chungtel pakhat ka si, meṭing hi kan tuah caan paoh ah kan i hmu pah lengmang hna i kan konglam hi repawt kan tuah peng, update kan tuah. Laimi kan sining kan tonmi kip hi repawt pek a si. Cun, a bik in ABC (USA) nih mission an tuahnak thawng in Khrihfa ah a cangmi kan si caah Kawlram hi an hnakkar ah a kan tenh. Ngeihchiah chawva in an kan bawmh khawh lo hmanh ah tubantuk in Chin issue pi hna ah biatak in an vun i tel hi lunglawmh awk taktak a si.

2009 lio ah ABC hruaitu hna he kan rak ra bal cang. Hi lio ah UN lubik zong tonnak an rak ngei i culio i ABC hruaitu lei nih an chimmi le an biahramthawk ah cun, Chin mi kan rak tlawng hna ti hi a si. Mirang pawl nih hi ram ah ralzaam tawlreltu sin i bia an chimmi hi a biapi tuk. Tutan zongah Chin mi kan tlawng hna ti a si hoi, cun kau deuh in Burmese kan tlawng hna ti a si. Tubantuk in Rev. Dr. Roy Medley zong nih hin biatak in a kan ṭanpi. 2009 lio ah hin Rev. Dr. Roy Medley hi a rak i tel kho lo. Nain tutan hi cu keimah kai tel hrim a hau tiah a chim. Tubantuk in mirang mibawmtu kan ngeih hi a biapi tuk.

US cozah sin zong ahhin chimpiak tu ngeih zong a herh ngaingai. Cun, kan committee min in 2009 Oct, 6 ah khan US State deparment hna zong ah ca kan ṭial i tonnak zong kan rak ngei kho. Cu i kan langhtermi cu ralzaam bawmhnak nan kan pekmi hi a tlawm deuh, thlathum lawng a si caah kan harsa ko tiah kan rak ti. 2010 in $300 in $600 - $900 tiang a kai tikah cun lawmnak a um ngaingai. Aralaimi September thla chungah kan bu min in State Deparment zong ton ding in timhtuahnak kan ngei. Mirang nih a kan telpi a kan ṭanpi caah hmailei ah hlawhtlinnak a um hrim ko lai tiah ruahnak ka ngei.

Seihnam: US ram ahhin Chin Khrihfa bu hmun zeizat hrawngah dah nan um?
Rev. Dr. C. Duh Kam: Keimah ka theih tawk ah cun Khrihfabu butling le tlinglo in le fellowship tete le inn i pumhnak tuahmi tete zong a um i, kanmah Laitlai Canada lei telh in 70 hrawng cu kan um. Tedim, Falam, Mizo telh chih in cun Khrihfabu 100 renglo kan si lai tiah ka ruah. Leitlai Khrifabu hi Chin Baptist Churches ah fek tein Khrihfabu 40 kan i komh kho.

Seihnam: Hmunkip Laimi kan phaknak kip i buṭhencheunak tbk hi a um pah , hihi zeiruangbik ah dah a si ?
Rev. Dr. C. Duh Kam: Khrihfabu ṭhen kong hi nan rak ruahning nak in kan rak ṭha. Khrihfabu ṭhen timi hi Pathian nih thlachuah a pek. Zeicahtiah Khrihfabu hi kan i ṭhen lio ah cun a poi tuk kan rak ti nain kan vun i ṭhen tikah Pastor kan ngei cio, Khrihfabu lian deuh nih cun fulltime social worker hna kan hlan khawh. Kan Khrihfabu innchungkhar rian kawlpiaktu ah tiin lak an si. Tubantuk kan vun i ṭhennak nih a kenkip cio in i bawmhnak ding tuah cio a si caah thilṭha a si ko. Khrihfabu ṭhennak kong ahhin theihthiam a herh ngaimi cu pumpak pakhat ruangah ai ṭhenmi hi cu national issue zong a silo i, Khrihfabu kan issue zong a si lo tihi ruahpiak a hau. Cun vun ruahchih dingmi cu bu i ṭhennak nih hin rianṭuanṭi a duhmi kan sinak kha cu kan i ṭhen thlu lo, rian kan ṭuanṭi i a kenkip in mibawm khotu dirhmun ah kan hung dir kho hna. Thinlung in an i daw rua lo tiah nan rak ruahmi pawl hi kan i daw tuk, kan i fun dom tuk cang, kan phanmi tu cu tubantuk kan i komh khawh cangmi hi a poih lai ti phan a um. Khrihfabu kan ṭha ko.

Seihnam: US ram ah Chinmi khuasak ning ah zeidah ṭhathnemnak a um i , kan i thathnempi khawh lomi pawl teh a um maw?
Rev. Dr. C. Duh Kam: US ah kum 20 renglo bak khua ka sa ve cang. Lairam ah kir ding in timhtuahnak cu ka rak ngei nain ram buai lio he ai ton caah US um hmun ka vun khuar nak hi a si. Laimi um lonak hmun i rak um hi sullam a rak ngei lo ngai. Nain Guam lei in minung 700 hrawng an rak phak tikah Khrihfabu 5 hrawng a hung dir. Cun Malaysia le India lei in Laimi tampi an ra ṭhan. Kum 20 chung sining ka tuak lengmang tikah Pathian nih hin a kan timhpiakmi a si ko tihi ka ruah. Guam hna i a rak phanmi minung kha, Malaysia le India lei a rami hna bawmhchantu, tlun inn bantuk an rak si. Nihin ni ah Laimi zeizatset kan si timi hi cazin ngai cu a um lo nain thong 20 cu kan si lai tiah ruah a si. I, Khrihfabu a kenkip ah kan hung dir. Khrihfabu hi dir loin um seh law kan tlau colh ko lai. Ngakchia tampi nih mirangholh an hman, cutik ah sianginn khar caan ah Khrihfabu ah Laica cawnnak tbk tuah khawh a hung si. Laimi cu ca kan thiam lo nain rian kan teima. Mah rian kan ṭuan ciomi nih Chinram ah thil tampi kan tuah khawh. Inn le lo ṭhaṭha, Mawṭawka lam a kenkip ah pemh cio. Ramthumnak Chin mi kan phaknak in Chin miphun nih kan i ṭhathnempi tuk tiah ka ruah. Khrihfa bukip cio in Lairam ah ngakṭah sianginn, ngakṭah cawmnak, CACC tbk hna ah kan bomh khawh hna. A dangdang khrihfa bu cio nih Lairam hi thinlung ah kan chiah dih. Zeitluk in dah ramleng in kan si khawh chung in kan i zuam ti le kan philh lonak ding ah lam tampi in rian kan ṭuan cio. Chimcawk lo Chinram ah ramleng ummi nih rianṭuan a si. Cun missionary lei kam zongah biatak in Lairam ah rianṭuan hi i timh peng a si.

Nihin ni kan fa nau paoh hi sianginn ṭha tein a hung kai hna lai i , mi tampi nih High School an i lim dih lai. Cun, University ah degree sangsang lami an tampi te lai. Cutik ah Global chan a si bantuk in US ram Lai mino tampi zong nih Chin ram ah va tlawn ta i, CCC tibantuk hna ah caan karlak ah an fimthiamnak an va hman te lai. Kan i ṭhathnempi tuk hringhran.

Seihnam: Chin ralzaam US phan cia hna nih harsatnak an ton bikmi zei pawl an si? Inchungkhar ruangah maw zeiruang bik ah? Cucu zeitin tuah ah a ṭhat bik lai.
Rev. Dr. C. Duh Kam: A phan ka nih an i harhbikmi cu holh thiam lo hi a si. Ameriacan ram cu Bus in rianṭuan khawh a si lo bantukin, mawṭawka i ngeih hi a herh. Cubantuk umkalnak ngeih lo tik le holh thiam lo tikah harsatnak ngaingai ton a si. Nain Laimi Khrihfabu bukip nih an phakka ahcun bawmhchanh cio an si ko. Asinain lam naih tein Local Refugee Service nih biatak tein an zoh khenh hna. Kan van a ṭhatnak cu holh thiam lo zongah rianṭuan khawh dingmi rian (cathiam nih an ṭuan duhlomi rian) hi a tam. Rian hi biatak in kan ṭuan, Lailei chungkhar zoh khenh pah bu ah le bawcawmnak tibantuk a hung si. Rianṭuan kan huammi hi a rak ṭha tukmi a si.

Seihnam: Nihin ni US ram Chin mino hna an cawlcanghning le sining, chiatnak he, ṭhatnak he?
Rev. Dr. C. Duh Kam: Nihin ni dirhmun in cun US ram Lai mino kum 20 tanglei pawl hi Khrihfabu kip ah hla a kan remh piaktu an si. Cun, US ram ahcun kum 18 tlin hlan cu sianginn bak kai a hau, rianṭuan khawh a si lo tikah duhle duhlo zongah mino tampi cu sianginn an kai. Cutikah mino tampi cu High School an i lim dih. Cucu Laimi caah a ṭhatbiknak a si. Biaknak lei ah thazaang a chuahmi mino zong hi kum 20 tanglei deuh lawngte an si. Laimi US ram ummi ahhin kum 25 in 40 karlak hrawng hi mino cawlcanghnak le comminity cio ah rian ngei lo tluk an si. Cun kai lawm ngaimi pakhat cu din le ei kan thiam lo ngai nain kum no kan ngeihmi hna tampi hi zu an ding ti loh ti a si. Civui tbk kan tuahnak zongah hlaremh dawh a sa khomi hi High School hrawng a kaimi le khrihfabu ah a cawlcangmi an si. Hi mino tampi nih Pathian lei ah an i pek tikah hihi hmailei ah ṭhatnak lei ah a ka hruaitu an si te lai tihi ka ruahmi a si. Laica, Laiholh kongah hin cun Khrihfabu kip ah sianginn khar kar tibantuk ah cawnnak tete a um. Nulepa zong fale mino kong ah cun kan biapi tuk.

Seihnam: Chin miphun US ram khua nan sak nak ah US upadi, nunphung le Chin miphun kan nunphung aa kalhmi a um maw?
Rev. Dr. C. Duh Kam: Kan nunphung hi ai dang taktak a si. Kawlram i kan umnak ning ah cun zei bantuk zulh phung zong kan ngei tuk lo, Social law tbk zong kan ngei lo hrukaih kongah zei ngaingai zulh ding kan ngei loh. US ram kan phak tikah kan theih piak lomi hna a tam tuk. Biana ah, US ram ah cun an community an upat , thil sining an ṭhen dih, ei din dawr, chawkhelnak tbk le minung umnak tbk hi an ṭhen dih. Cu bantuk kan theih thiam piak lomi hna a um pah. Cun minung kalnak ṭha tein an tuahmi a um ko nain an hramh ṭhaṭha hna ah lam va ser tbk zong hi a um i lam thar hna kan ser. An zulhmi phung kha kan rawk piak ngai tawn ko hna. Hi zong hi kan theih lo caah a si i kan theih te ko lai tiah ka ruah. Cun mipi thil hi anmah ngeihmi tluk in an upat. Kannih ram ah cun mipi thil a simi lam ah meng tung an tuahmi nambar ṭialmi zong kan hei cik/themh ko i dantatnak zong a um lem lo. US ram ahcun mipi thil zei ah a rel ah cun kan i su pah lengmang ko lai.

Seihnam: Malaysia Chin ralzaam na rak theih ning le na vun hmuh tak ning hi zeitluk dah ai dang?
Rev. Dr. C. Duh Kam: 2009 February thla ah Malaysia ka rak phan. Ka rak theihning ah cun Malaysia ah cun Laimi buailulh in na hmuh hna lai ti hna khi a rak si. Imbi ( CCF center) ah ka rak i ṭhum i Imbi hrawng kai chawh tikah ka rak ruahmi thil pakhat hmanh ka hmu lo i, ziah mah hi Laimi an rak ṭhat ko ṭung ka ti nain-- ṭih phannak in nan khat ti kha a lang. Nu pakhat kha ka vun auh cu, a hung lau tuk zeiruangah dah a lau titik ah keimah nih ka auhmi a lau si loin a chunglei ah ṭihphannak a rak um ruangah a si. Nain tutan ka rat tikah ai thlengmi cu UNHCR lei nih Mobile registration an vun tuah tikah Card i tlaih dih ngawt a si. Din le ei kongah an rak chimmi hi cu a um len ko lai nain mi tlawm nih thilsual an tuahmi ruangah kan miphun issue phurhrit ah chiah lem ding a si tiah ka ruat lem lo. Mi pakhat hnih nih kan ngeihmi lungput kha Laimi kan sining a rak si dih lem lo. Nan dirhmun ka zoh tikah Pathian nan ṭhangṭhat ning, nan cawlcanghning ka lung a si ngai. Cun, hi hmun hi a biapi taktakmi hmun a si bantukin Laimi dihlak kan i tonnak a si hi hmun in kan i dawt a hau. Hi hmun hin dawtnak he kan i ṭhen ding a si.
Seihnam: 487nk [July 17, 2011]

Seihnam: Malaysia Chin ralzaam sin ah biasiaherh cah na duhmi:
Rev. Dr. C. Duh Kam: Tubantuk in caanṭha ka ngeih caah kai lawm. Ka tlamtling lo buin kan miphun biaknak lei rianṭuantu ka si ve bantukin keimah zong nih kan fanau le nan sin ahhin kan rianṭuan duhmi zong hi thei tuan ulaw ti hi ka duh. Hmailei ah a lam kip in kan zuam piak uh. Rianṭuannak ah ka duh ngaimi pakhat cu: Jesuh khrih nih , a dongh tiang a hmunmi nih khamhnak an hmuh lai, timi hi a si. Minung rian kan ṭuannak ahhin lungdongh hi sunghnak fakbik a si. Harnak nan tuar nak in nan lawnh cang bantukin lungdonghnak ngei loin rian a ṭuanmi si hi i zuam peng uh tiah biacah kan duh hna.

Seihnam: Caan na kan pekmi cungah kan i lawm.
Rev. Dr. C. Duh Kam: Kei zong kai lawm tuk ve. CSO nih hmailei ah vision nganpi ngei buin rianṭuanṭi khawhnak i zuam ulaw a tha. Hmailei ah cun hi Malaysia lawngah si loin hmuitinh kaupi khin i zuam ulaw, ramkip um Chin community kip he pehtlaihnak ngei kho u tihi kan duh piak hna. Ngakchia cachimhnak le kan holh kan ca lei biatak in ṭan nan lak tikah hihi a biapi tukmi thil a si. Lungdong loin kan zuam piak hram u.

Posted in: Itonnak